Nguồn ảnh: Chuaphonghanh

Đời Sống

Người thông minh chỉ nói những lời thích hợp trong những lúc phù hợp

By Đăng Dũng

July 03, 2021

Có những lời nói có thể xoa dịu nỗi đau, làm vơi đi tâm trạng buồn bã của mọi người. Ngược lại, có những lời nói cũng có thể khiến chúng ta phải ăn năn hối hận cả cuộc đời. Đó là những lời ác khẩu. Ác khẩu chính là một trong bốn điều bất thiện khiến con người nhận quả báo nặng nhất (vọng ngữ, ỷ ngữ, lưỡng thiệt, ác khẩu).

Cổ nhân thường nói: “Lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó lọt”, dù là câu nói bông lơn hay lời ác khẩu, cuối cùng cũng đều có báo ứng tương xứng. Người ác khẩu tự hại mình, lời nói gió bay nhưng nghiệp không bay

Lời ác khẩu cũng có thể đưa con người vào vực thẳm của tội lỗi, có thể khiến người ta phải ăn năn hối hận cả cuộc đời. Người hay nói lời ác khẩu thường là người có cuộc sống không mấy may mắn, có những bế tắc trong tâm, họ thường nhìn đời bằng con mắt thiếu thiện cảm. Họ nhìn vào đâu cũng chỉ thấy chướng tai gai mắt, họ sống cuộc sống không mấy bằng phẳng.

Ác khẩu, ác ngữ là những lời nói thâm độc, thô bạo, mắng nhiếc, chửi rủa, là những lời lẽ thiếu văn minh, thiếu đạo đức trong giao tiếp. Những lời nói cay độc ấy thường gây tổn thương tới người đối diện cũng vô tình gây họa cho chính bản thân mình, điều này không phải ai cũng biết.

Hai câu chuyện Phật gia về việc ác khẩu đã gieo họa:

1. Hòa thượng đầu thai thành khỉ vì một lời ác khẩu

Trước đây ở thành phố Shravasti có một người giàu có rất tôn thờ Phật tên là Shizhi. Một hôm, ông ta chuẩn bị thật nhiều món ăn ngon, thành kính cúng bái Phật Đà và các tăng nhân. Sau khi nhận lễ, Phật Đà dẫn dắt chúng tăng quay trở về tịnh xá.

Đi được nửa đường, khi Phật và chúng tăng dừng chân nghỉ ngơi dưới một tán cây to ven hồ, bỗng một con khỉ từ trên cây nhảy xuống, xin mượn chiếc bát trong tay Phật. Sau khi đón nhận chiếc bát từ Phật rồi nhanh chóng rời đi, chỉ một chốc đã thấy nó quay lại. Nó cung kính dâng chiếc bát chứa đầy mật ong lên cho Phật.

Phật nhận bát mật ong, chia đều cho các tăng nhân để khỉ có thể nhận được càng nhiều phúc báo hơn. Khỉ ta thấy vậy, thích thú nhảy múa xung quanh. Một thời gian sau, khỉ chết được chuyển kiếp thành người, sinh ra trong gia đình Shizhi. Khi đứa trẻ này được sinh ra, mọi bát đĩa nồi niêu trong nhà đều đựng đầy mật ong. Vợ Shizhi lấy làm lạ, bèn đặt tên cho đứa trẻ là Mật Thăng.

Thời gian thấm thoát trôi đi, chẳng mấy chốc Mật Thăng đã trưởng thành. Anh chán ghét hồng trần thế tục nên xin cha mẹ cho phép anh xuất gia. Cha mẹ anh đều rất vui mừng và đồng ý với quyết định của anh.

Sau khi được cha mẹ cho phép, Mật Thăng đã đến tịnh xá quy y cửa Phật. Do thiện duyên từ kiếp trước, anh rất nhanh đã tu thành chính quả.

Một lần, trên đường ra ngoài đi hoá duyên cùng các hoà thượng khác, mọi người khi đó đều cảm thấy khát khô cổ họng, ai cũng muốn có một cốc đồ uống. Lúc này hoà thượng Mật Thăng liền tung chiếc bát không của mình lên trời, khi hai tay giơ ra đón lại, chiếc bát đã chứa đầy nước mật tươi ngon, Mật Thăng liền đưa cho các hoà thượng khác để giải khát.

Khi trở về tịnh xá, một hoà thượng đã nói với Phật: “Trước kia Mật Thăng đã tu được phúc gì? Tại sao mọi lúc mọi chỗ đều có thể dễ dàng cầu xin được mật ong?”

Đức Phật đáp: “Các ngươi có nhớ cách đây rất lâu, có một con khỉ đã mượn chiếc bát đi lấy đầy mật để dâng lên Phật và chúng tăng hay không? Vì thiện tâm đó, nên khi chết nó đã được chuyển kiếp làm người, và vì người đó thành tâm, tiến cúng nước mật, nên bây giờ bất cứ lúc nào cũng có thể có được mật”.

Nghe Phật nói xong, chúng tăng lại hỏi: “Thưa Đức Phật, vậy kiếp trước của Mật Thăng vì lí do gì lại bị đày làm khỉ ạ?”

Lúc này có rất nhiều đệ tử đều vây quanh, Đức Phật nhìn một lượt các hòa thượng, chậm rãi nói: “Mật Thăng bị đày thành kiếp khỉ, là việc của 500 năm trước, đó là khi Phật Ca Diệp Như Lai còn tại thế. Khi đó có một vị hòa thượng trẻ tuổi, tình cờ trông thấy một hòa thượng khác nhảy qua một con suối nhỏ, liền cười nói trông bộ dạng hòa thượng kia cứ như con khỉ, do đó đã phạm vào tội ác khẩu và bị đày làm kiếp khỉ.

Sau đó hòa thượng đó đã nhận ra tội lỗi của mình, đã sám hối với vị hòa thượng kia để không bị đày xuống địa ngục chịu tội. Cũng vì cái kết duyên đó, con khỉ mới có thể gặp được Phật, kiếp này mới nhanh chóng thành chính quả như vậy”.

2. Cô đơn khi bệnh tật vì hay nói lời thô bạo

Thời Đức Phật còn tại thế, trong thành Xá Vệ có một trưởng giả rất giàu có tên là Bộ Tri Ca. Người này cha mẹ mất sớm nên không được giáo dục tử tế, tính tình lì lợm cứng đầu, rất dễ nổi nóng. Mỗi lần nổi cơn sân hận, Bộ Tri Ca thường thốt ra những lời lẽ khó nghe, nên càng ngày càng bị người thân, thuộc hạ xa lánh.

Đến khi lâm bệnh nặng, không có lấy một người đến hỏi thăm. Bộ Tri Ca nằm liệt giường bởi không ai biết, cũng chẳng ai giúp gọi đại phu tới khám bệnh cho ông. Đến lúc này, Bộ Tri Ca mới tỉnh ngộ nhận ra khẩu nghiệp mình đã gây ra trong suốt cuộc đời khiến giờ đây ông phải ngậm quả đắng, khi thân lâm bệnh tật mà cô đơn không một người thương mình ở bên.

Chúng ta cũng vẫn thường gặp rất nhiều những “Bộ Tri Ca” như thế trong cuộc sống, không chỉ ở thời đại của Đức Phật mà cho tới tận bây giờ.

Những người có tính tình thô bạo, hay chỉ trích và nổi nóng với người khác, đôi khi lại được gọi là những người “thẳng tính”, “bộc trực”. Tuy nhiên, ranh giới giữa việc ưa “nói thẳng, nói thật” với hay “nói lời thô bạo” lại rất mong manh, nếu không tỉnh giác có thể khiến bạn sa vào ác khẩu lúc nào không hay.

Trong “Thập thiện nghiệp đạo Kinh” Đức Phật có dạy rằng: “Ác khẩu là nói lời thô ác, mắng chửi, nguyền rủa. Sự tai hại không hề nhỏ“. Thực tế cuộc sống quả đúng như vậy, lời nói thô ác thường tạo ra hố sâu ngăn cách giữa người với người, đôi khi còn khiến người ta thù địch nhau chỉ vì một trận cãi vã.

Mỗi con người đều có một sự an bài sẵn. Có thể đời này ta phải chịu mang theo mình cái tật ác khẩu, âu là do tiền kiếp đã gieo nhiều chướng nghiệp. Cái đó ta không thể quản, đó là bao nhiêu kiếp trước. Kiếp này may mắn ta được làm người, nếu lỡ thấy mình có chút ác khẩu, bạn đừng lo, mình vẫn có thể tu chỉnh được. Mình suy nghĩ trước khi nói, mình cố gắng giữ thiện tâm, cố gắng nghĩ tốt cho người khác. Mình cố giữ sự thiện tâm thì sẽ có thiện niệm, lúc đó lời nói ra sẽ khiến người khác xúc động.

Có rất nhiều người trước đây đã từng là đại ca giang hồ, đâm thuê chém mướn, coi con người như cỏ rác, họ thuộc tầng lớp đáy sâu của xã hội, ấy vậy mà khi đọc quyển sách Chuyển Pháp Luân thì họ đã trở thành người lương thiện. Các bạn chớ lo vì mình đã có những hạn chế nào cả, cuốn sách này có thể cải biến con người trên mọi phương diên, từ sức khỏe đến đạo đức, kể cả lời ăn tiếng nói cũng được cải biến. Đã có bao nhiêu gia đình đang đứng bên bờ vực của sự tan vỡ chỉ vì vợ hoặc chồng của họ ăn nói phàm phu, vậy mà khi đọc cuốn sách này, gia đình đã hàn gắn êm thấm.

Nguồn truyện cổ Phật gia Nhung Nguyễn biên tập.