Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thiền định giúp chống lại thói quen, xu hướng ngừng chú ý đến thông tin mới trong môi trường của chúng ta. Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng thiền chánh niệm có thể làm giảm sự lang thang của tâm trí và cải thiện khả năng giải quyết vấn đề của chúng ta.
Vẫn còn nhiều điều chúng ta chưa hiểu về chánh niệm và thiền định. Dưới đây là tóm tắt một số điều chúng ta biết về thiền.
1) Thiền gần như chắc chắn làm tăng sự chú ý của bạn.
Không có gì ngạc nhiên khi thiền định sẽ ảnh hưởng đến sự chú ý, vì nhiều phương pháp thực hành tập trung vào kỹ năng này.
Và trên thực tế, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thiền định giúp chống lại thói quen, xu hướng ngừng chú ý đến thông tin mới trong môi trường của chúng ta. Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng thiền chánh niệm có thể làm giảm sự lang thang của tâm trí và cải thiện khả năng giải quyết vấn đề của chúng ta.
Có thêm tin tốt: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khả năng chú ý được cải thiện dường như kéo dài đến năm năm sau khi rèn luyện chánh niệm, một lần nữa cho thấy những thay đổi về đặc điểm là hoàn toàn có thể.
Những lợi ích này có áp dụng cho những người bị rối loạn thiếu tập trung và liệu thiền có thể thay thế các loại thuốc như Adderall không? Chúng tôi vẫn chưa thể nói chắc chắn.
Mặc dù đã có một số nghiên cứu quy mô nhỏ đầy hứa hẹn, đặc biệt là với người lớn, chúng ta cần các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên lớn hơn để hiểu cách thiền có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác để giúp cả trẻ em và người lớn kiểm soát tình trạng thiếu chú ý.
2) Thiền định lâu dài và nhất quán dường như làm tăng khả năng chống lại căng thẳng.
Lưu ý rằng chúng tôi không nói rằng điều đó nhất thiết làm giảm phản ứng sinh lý và tâm lý đối với các mối đe dọa và trở ngại. Nhưng các nghiên cứu cho đến nay cho thấy rằng thiền định giúp tâm trí và cơ thể hồi phục sau những tình huống căng thẳng và áp lực.
Ví dụ, thực hành thiền định làm giảm phản ứng viêm ở những người tiếp xúc với các yếu tố gây căng thẳng tâm lý, đặc biệt là đối với những người thiền định lâu dài.
Theo nghiên cứu khoa học thần kinh, thực hành chánh niệm làm giảm hoạt động trong hạch nhân của chúng ta và tăng kết nối giữa hạnh nhân và vỏ não trước. Cả hai phần này của não đều giúp chúng ta ít phản ứng hơn với các tác nhân gây căng thẳng và phục hồi tốt hơn sau căng thẳng khi chúng ta trải qua nó.
3) Thiền dường như làm tăng lòng từ bi. Nó cũng làm cho lòng từ bi của chúng ta hiệu quả hơn.
Trong khi chúng ta có thể tán thành thái độ từ bi, chúng ta cũng có thể đau khổ khi nhìn thấy người khác đau khổ, điều này có thể tạo ra trạng thái tê liệt hoặc rút lui.
Nhiều nghiên cứu được thiết kế tốt đã chỉ ra rằng thực hành thiền từ ái đối với người khác giúp chúng ta sẵn sàng hành động để giảm bớt đau khổ. Nó dường như làm được điều này bằng cách giảm bớt hoạt động của hạch hạnh nhân khi có đau khổ, đồng thời kích hoạt các mạch trong não được kết nối với cảm xúc tốt và tình yêu.
Đối với những người thiền định lâu năm, hoạt động trong “mạng lưới mặc định” phần não bộ của chúng ta, khi không bận rộn với hoạt động tập trung, sẽ nhai lại những suy nghĩ, cảm xúc và kinh nghiệm lắng xuống, cho thấy ít phải suy ngẫm về bản thân và vị trí của chúng ta trên thế giới.
4) Thiền dường như cải thiện sức khỏe tâm thần, nhưng nó không nhất thiết phải hiệu quả hơn các bước khác mà bạn có thể thực hiện.
Nghiên cứu ban đầu cho thấy thiền chánh niệm có tác động mạnh mẽ đến sức khỏe tinh thần của chúng ta. Nhưng khi số lượng các nghiên cứu ngày càng tăng, sự hoài nghi của giới khoa học về những tuyên bố ban đầu này cũng tăng lên.
Ví dụ, một phân tích tổng hợp năm 2014 được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine đã kiểm tra 47 thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng về các chương trình thiền chánh niệm, bao gồm tổng cộng 3.515 người tham gia.
Họ phát hiện ra rằng các chương trình thiền chỉ giúp giảm lo âu và trầm cảm từ nhỏ đến trung bình. Hơn nữa, cũng có ít, không đủ hoặc không có bằng chứng về tác dụng của các chương trình thiền đối với tâm trạng và cảm xúc tích cực và việc sử dụng chất gây nghiện (cũng như việc tự chăm sóc bản thân như thói quen ăn uống và ngủ).
Thực ra hiệu quả của việc thiền chánh niệm hay thiền định đều phụ thuộc rất nhiều vào việc người thực hành có tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn hay không, nếu người tham gia không tuân thủ nghiêm khắc thì hiệu quả sẽ hạn chế.
5) Chánh niệm có thể có tác động tích cực đến các mối quan hệ của bạn.
Có rất nhiều, rất nhiều nghiên cứu tìm thấy mối liên hệ tích cực giữa chánh niệm và chất lượng mối quan hệ, có thể là sản phẩm phụ của những tác động mà chúng tôi đã mô tả.
Ví dụ, trong một nghiên cứu năm 2016, các nhà nghiên cứu đã đo lường sự chánh niệm ở 88 cặp vợ chồng. Sau đó, họ đo nồng độ cortisol ở mỗi cặp vợ chồng trước và sau khi họ thảo luận về xung đột trong mối quan hệ của họ.
Không có gì ngạc nhiên khi mức cortisol tăng đột biến trong suốt cuộc thảo luận, một dấu hiệu của căng thẳng cao độ. Nhưng mức độ ở những người lưu tâm nhất cả nam giới và phụ nữ nhanh chóng trở lại bình thường sau khi xung đột kết thúc, cho thấy họ đang giữ bình tĩnh. Kết quả này được lặp lại trong nhiều nghiên cứu về sự tỉnh táo trong các mối quan hệ lãng mạn từ đầu đến cuối.
6) Lúc nào thiền có thể không tốt cho tất cả mọi người.
Một số người dường như tin rằng thực hành chánh niệm sẽ luôn mang lại cảm giác bình yên và tĩnh lặng. Mặc dù đây có thể là kinh nghiệm cho nhiều người, nhưng nó không phải là kinh nghiệm cho tất cả.
Đôi khi, ngồi yên lặng với chính mình có thể là một trải nghiệm khó khăn, thậm chí là đau đớn. Đối với những cá nhân đã trải qua một số loại chấn thương, việc ngồi và thiền đôi khi có thể gợi lại những ký ức và trải nghiệm đau đớn gần đây hoặc đôi khi kéo dài hàng thập kỷ mà họ có thể không chuẩn bị để đương đầu.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLoS ONE, Jared Lindahl và các đồng nghiệp đã phỏng vấn 100 người thiền định về những trải nghiệm “đầy thử thách”.
Họ phát hiện ra rằng nhiều người trong số họ đã trải qua nỗi sợ hãi, lo lắng, hoảng sợ, tê liệt hoặc cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh mà họ cho là do thiền định.
Điều quan trọng, họ phát hiện ra rằng những trải nghiệm này không chỉ giới hạn ở những người có tình trạng “có sẵn”, như chấn thương hoặc bệnh tâm thần; chúng có thể xảy ra với bất kỳ ai bất cứ lúc nào.
Trong lĩnh vực nghiên cứu mới này, vẫn còn rất nhiều điều chúng tôi chưa hiểu. Nghiên cứu trong tương lai cần khám phá mối quan hệ giữa tiền sử, kiếp trước và trải nghiệm thiền định.
7) Ngồi thiền bao nhiêu là đủ?
Đây không phải là câu trả lời mà hầu hết mọi người muốn nghe. Nhiều người trong chúng ta đang tìm kiếm một phản ứng theo chỉ định về mặt y tế (ví dụ: ba lần một tuần trong 45-60 phút), nhưng hướng dẫn tốt nhất có thể là câu nói cũ này: “Bạn nên ngồi thiền hai mươi phút mỗi ngày trừ khi bạn lại quá bận. Sau đó thì bạn nên ngồi trong một giờ mỗi ngày”.
Theo: mindful.org Kiên Tấn