Nói đến các vị Hoàng đế trong lịch sử Trung Hoa, ấn tượng của chúng ta chủ yếu là quần áo và ngọc bích, tì hưu, cực kỳ sang trọng và những bữa tiệc xa hoa. Trên thực tế, trong lịch sử có một số vị hoàng đế thực hành kinh tế, cần cù, tiết kiệm, đó chính là Hoàng đế Hán Văn Đế.
Theo sử sách ghi lại, Hán Văn Đế có tính cách hiền lành, đề cao đức tính hiếu thảo, là hình mẫu cả về đức hạnh và lòng hiếu thảo của các bậc đế vương thời xưa. Trong suốt cuộc đời của mình , ông chủ trương sống thanh đạm, kỷ luật bản thân nghiêm khắc và mặc áo rồng ra tòa .
Chính vì những đặc điểm này mà Hoàng đế đã xác định được sách lược trị quốc, an dân, điều hành đất nước thanh đạm, đặt nền móng vững chắc cho các thế hệ mai sau.
Hoàng đế Hán Văn còn có tên gọi khác là Lưu Hằng (203 TCN-157 TCN), tức là Hoàng đế Văn của nhà Hán (trị vì từ 180 TCN-157 TCN), con trai thứ tư của Lưu Bang, hoàng đế của nhà Hán, mẹ là Bạc Cơ, em trai của Huệ Hoàng đế Lưu Anh của nhà Hán, và là Hoàng đế thứ năm của Tây Hán .
Ông đã ra sức cai quản, xây dựng các công trình trị thủy, ăn mặc giản dị, bãi bỏ nhục hình, đưa nhà Hán vào thời kỳ cực thịnh và ổn định. Khi đó, dân chúng sống tốt và thế giới hòa bình. Triều đại Tây Hán do Hoàng đế Hán Văn và con trai ông, Hoàng đế Hán Cảnh, được gọi chung là sự cai trị của Hán Cảnh.
Hoàng đế văn hiến của nhà Hán đã áp dụng một thái độ đạo đức đối với mọi người từ trong ra ngoài, điều này đã thu phục được lòng dân. Về chữ hiếu, Hán Văn Đế đã đích thân thử thuốc cho mẹ, và nhân vật chính của bài thuốc thử trong “Hai mươi bốn đạo hiếu” là Hán Văn Đế .
Người xưa gọi vị hoàng đế trấn giữ thiên hạ là “thuỷ tổ”, người trị vì thiên hạ có tài đức gọi là “Tông”, nên đền thờ Văn Đế được gọi là Thái Tông, còn gọi là thái hậu của Hoàng đế Tiêu Văn, Hoàng Tiểu Long .
Ngô Ngạn Tổ, một nhà văn thời Bắc Tống, đã viết trong cuốn Ngũ tổng chí: “Lý bất tá dĩ thị triêu” – Không hành thì có thể nhìn vào triều đại”. “Bất tạ” – không vay mượn ở đây là nói đến dép rơm, vì nguyên liệu của dép rơm là rơm và sợi gai nên rất tiện chế tạo và rơm rạ, sợi gai thì vô dụng nên nó đã trở thành một đôi giày cần phải có của người dân bấy giờ.
Vì những đặc điểm này của dép rơm, Hoàng đế Ôn gọi nó là “không vay mượn”. “Chân không nhìn triều chính” có nghĩa là Hoàng đế Hán Văn đi đôi dép rơm như người thường để cai quản triều đại. Không chỉ mang dép rơm đi trong triều đình, áo rồng của Hán Văn Đế còn được gọi là “Yết hầu”, lúc bấy giờ lụa là loại lụa thô, bề mặt thô ráp, màu xỉn.
Hoàng đế Hán Văn đã mặc chiếc áo choàng rồng này trong nhiều năm. Về sau, tấm áo lụa đã sờn rách, ông xin hoàng hậu vá lại rồi mặc tiếp. Hoàng đế Hán Văn yêu cầu các quý phi trong hậu cung phải ăn mặc giản dị, để tiết kiệm vải, quần áo không được kéo trên mặt đất, các phòng và đồ thêu trong cung không được dùng ren.
Có lần Hoàng đế Hán Văn định xây một sân thượng để ngắm cảnh sông núi đẹp đẽ, nhưng khi nghe tin tiền công của mình sẽ tốn cả trăm lượng vàng, ông lập tức xua tan ý định.
Tư Mã Thiên ghi trong “Sử ký”: “Lên ngôi hai mươi ba năm, trong suốt thời gian ông làm vua, số lượng chó, ngựa trong vườn và người hầu trong cung không hề tăng thêm. Ông từng dự tính xây dựng toà lộ đài (đài hứng sương) trong cung, nhưng khi gọi thợ vào tính toán, được biết sẽ tốn khoảng trăm cân vàng, ông cho rằng: Số vàng đó bằng sản nghiệp 10 hộ bậc trung, ta ở trong cung điện do tiên đế xây cất đã thường cảm thấy lo sợ xấu hổ, sao còn xây thêm cái mới?
Trước khi qua đời, Hoàng đế Hán Văn đã lên án việc chôn cất dày đặc là một thói quen xấu trong di chúc của ông và yêu cầu đơn giản hóa tang lễ của ông. Ông là một vị Hoàng đế đã đạt được cảnh giới của Hoàng đế Văn Hiến của nhà Hán.
Hán Văn Đế được biết đến không chỉ qua lịch sử Trung Quốc, mà còn đến Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam, được nhìn nhận là một trong những vị Hoàng đế đáng khen, hình mẫu của một vị Hoàng đế nhân từ và độ lượng. Thời kỳ trị vì của ông nổi tiếng với việc đề xuất tiết kiệm và gia giảm hình phạt đối với dân chúng. Thời đại của ông trở thành một trong những thời kỳ thịnh vượng và đức độ trong lịch sử.
Nguồn Soundofhope Hằng Tâm