Theo y học cổ truyền, ngồi thiền tư thế hoa sen là tốt nhất để đạt được trạng thái xuất thần trong thiền định, giúp hồi phục cơ thể.
Tư thế ngồi hoa sen (tư thế kiết già) là một phương pháp ngồi thiền được ưa thích. Mặc dù có thể gây khó khăn đối với một số người nhưng hầu hết mọi người đều có thể thực hiện được với sự kiên trì. Ngoài việc tăng cường xuất thần khi thiền định, theo các nguyên tắc được dạy trong y học cổ truyền Trung Quốc, tư thế ngồi hoa sen với cả hai chân bắt chéo vào nhau có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc, Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng bệnh tật xảy ra khi các kinh mạch của một người bị tắc nghẽn, ngăn cản sự lưu thông của khí và máu.
Khí (氣) và kinh mạch (經絡) là những thuật ngữ được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc để truyền đạt những khái niệm không có trong y học phương Tây. Ngay cả thuật ngữ máu (血) cũng được hiểu theo cách khác, với những nội hàm sâu sắc hơn những gì thu thập được từ các phương pháp thực nghiệm hiện đại.
Khai thông kinh mạch và cải thiện bản thể
Trong y học cổ truyền Trung Quốc, “máu” mang nhiều tinh chất (精) bao gồm các thành phần cực nhỏ, cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể. Máu có nhiều tinh chất hơn mang lại làn da và nước da đẹp hơn, trong khi sự thiếu hụt tinh chất trong máu sẽ dẫn đến vẻ ngoài yếu ớt và xám xịt.
Ngoài việc tăng cường sức mạnh cho hông và cột sống, tư thế ngồi hoa sen còn mở ra các kinh mạch và mạch máu ở chân. Khi ngồi xếp bằng trong tư thế kiết già, mắt cá chân ép động mạch chủ lên đùi trong, tim sẽ bơm mạnh hơn để máu chảy qua động mạch.
Trước khi đi qua động mạch, máu sẽ tập trung ở phần trên cơ thể do động mạch ở chân bị khóa lại. Khi tim bơm máu mạnh hơn, các cơ quan nội tạng nhận được nguồn cung cấp máu đáng kể, dẫn đến cải thiện chức năng của các cơ quan nội tạng và tăng lưu lượng máu đến não.
Khí là năng lượng quan trọng trong cơ thể con người, được ví như cách mặt trời cung cấp năng lượng ban đầu để cấp nhiên liệu cho các chức năng cơ bản trên trái đất. Khí giúp con người tăng trưởng và phát triển. Thiếu khí dẫn đến thiếu năng lượng.
Máu mang khí. Thiếu máu, hoặc thiếu tinh chất dinh dưỡng sẽ dẫn đến thiếu khí, và ngược lại.
Các đường kinh lạc liên quan đến các kênh năng lượng mà mắt người không nhìn thấy được, nhưng chúng di chuyển khí và máu khắp cơ thể. Y học cổ truyền Trung Quốc mô tả 14 kinh tuyến chính, một hệ thống toàn diện với hai kinh mạch chính (任 ren, và 督 du), cộng thêm 12 kinh mạch khác, bao gồm ba kinh tuyến âm ở phía trước cơ thể và ba kinh tuyến dương ở phía sau, cũng như ở bên trái bên phải và từ tay sang chân.
Nói một cách đơn giản, các kinh mạch là một mạng lưới mà toàn bộ cơ thể dựa vào để được khỏe mạnh. Nếu các kinh lạc bị tắc nghẽn, một người sẽ mắc nhiều bệnh khác nhau. Đôi khi, một người có thể cảm thấy không khỏe mà không có triệu chứng rõ ràng. Trong tình huống này, bác sĩ y học cổ truyền Trung Quốc có thể đưa ra phương pháp điều trị thích hợp sau khi xác định rõ nguyên nhân gây tắc nghẽn kinh mạch của bệnh nhân.
Khi ngồi trên ghế, một số người thích bắt chéo một chân của họ trên đỉnh đầu chân còn lại. Y học cổ truyền Trung Quốc không cho rằng điều đó có lợi. Thay vì bắt chéo chân theo cách thông thường, tốt hơn bạn nên tập ngồi kiết già.
Tập luyện ngồi tư thế hoa sen đầy đủ
Mặc dù thường xuyên gặp khó khăn khi mới bắt đầu, nhưng hầu như tất cả mọi người đều có thể thành thạo tư thế kiết già, ngay cả người lớn tuổi.
Để chuẩn bị cho việc ngồi kiết già, bạn có thể bắt đầu bằng cách thực hiện một số bài tập kéo giãn để thả lỏng các cơ ở háng, sau đó nhấc chân này lên chân kia. Các thực hành tâm linh khác nhau tuân theo các quy tắc khác nhau cho chân nào đi lên trước. Thuyết âm dương cho rằng trái là dương và phải là âm. Vì dương tượng trưng cho nguyên tắc nam tính và âm cho nữ tính, nam giới nên đưa chân trái lên trước; ngược lại đối với phụ nữ.
Bạn có thể không thực hiện được trong lần thử đầu tiên và có thể sẽ khá đau đớn ngay cả khi bạn có thể làm được. Nếu bạn kiên trì, bạn có thể đưa chân vào vị trí, cố gắng chịu đau nhiều nhất có thể trước khi hạ chân. Khi thời gian trôi qua, bạn sẽ dần có thể ngồi trong một khoảng thời gian dài hơn.
Ngồi trong tư thế hoa sen giúp mang lại sức khỏe thể chất và tinh thần minh mẫn. Tư thế ngồi hoa sen bắt nguồn từ tên gọi của nhiều hình ảnh các vị Phật ngồi trên đĩa hoa sen.
Sau khi bắt đầu thực hành tư thế kiết già, một số người có thể bị đau chân và đau lưng gia tăng, đôi khi cảm giác khó chịu vẫn tiếp tục ngay cả khi người ta không ngồi đúng vị trí. Đây là hệ quả tự nhiên của việc khai thông kinh mạch, không nên nhầm với chấn thương. Khi bạn kiên trì luyện tập (dù chỉ 20 phút mỗi ngày cũng có lợi), cơn đau sẽ dần thuyên giảm. Bạn có thể cảm thấy một luồng khí mạnh mẽ, làm thẳng cột sống và cải thiện tư thế của bạn.
Thực hành ngồi trong tư thế kiết già cũng có thể tăng cường chuyển động của đường tiêu hóa và hỗ trợ tiêu hóa. Ngồi thiền hàng ngày trong tư thế kiết già cho phép bạn tăng cường sức mạnh ở eo và chân, cải thiện tuần hoàn ở chân và giảm đau thần kinh tọa do lối sống ít vận động. Khi bạn đang căng thẳng trong công việc và không thể suy nghĩ rõ ràng, hãy ngồi xếp bằng trong thiền định. Lưu lượng máu đến não tăng lên sẽ giúp bạn cảm thấy tràn đầy sinh lực và đầu óc tỉnh táo.
Tư thế này cũng có thể cải thiện chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bằng cách giảm đau bụng kinh và điều hòa lưu lượng kinh nguyệt. Khi kinh nguyệt được điều hòa thì tình trạng rối loạn nội tiết cũng sẽ được giải quyết. Tư thế ngồi kiết già hoàn toàn có lợi cho cơ thể của phụ nữ theo nhiều cách. Những bà mẹ bận rộn với con nhỏ và công việc gia đình có thể giảm đau lưng phổ biến và ngăn ngừa rối loạn cột sống bằng cách ngồi ở tư thế bắt chéo chân.
Đối với nam giới, ngồi kiết già hàng ngày trước khi đi ngủ giúp tăng cường cơ xương, đả thông kinh mạch, cải thiện chức năng các cơ quan nội tạng, kích thích tuần hoàn hệ sinh lý, bảo vệ sức khỏe thận và tuyến tiền liệt. Mặc dù thoạt nghe có vẻ là một việc vặt, nhưng lợi ích lâu dài của tư thế kiết già vượt xa sự khó chịu tạm thời.
Thanh Tú
Dịch theo Vision Times