Bài thuốc dân gian từ rễ cỏ tranh

Rễ cỏ tranh (bạch mao căn ) là vị thuốc có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, điều trị sỏi thận, thận ứ nước, giúp tăng cường chức năng thận,… Đây là vị thuốc quý xưa nay chuyên dùng để giải độc gan, trị sỏi thận hiệu quả.

Mô tả rễ cỏ tranh

Rễ cỏ tranh là vị thuốc quen thuộc và được sử dụng rộng rãi trong gian. Nó tác dụng thanh nhiệt, trừ phế, tiêu đờm, lợi tiểu,… thường mọc ở nông thôn. Rễ thường có màu vàng hoặc trắng ngà, chia làm nhiều đốt. Đây là loại cỏ dại dễ tìm, sinh trưởng tốt, phát triển mạnh vào mùa mưa.

Tên gọi khác: Cỏ tranh còn có tên gọi khác là bạch mao căn (rễ cỏ tranh tươi) hoặc sinh mao căn ( rễ cỏ tranh khô).

Tên khoa học: Imperata cylindrica Beauv.

Họ khoa học: Poaceae.

Hình ảnh rễ cỏ tranh từ lâu đã bị xem kẻ thù của nhà nông vì nó cản trở sự phát triển của các loại thực vật xung quanh. Nhưng hiếm ai biết rằng nó chính là một vị thuốc quý từ 2000 năm trước, mang lại nhiều công dụng đáng ghi nhận chứ không chỉ dừng lại là một loài cây có hại. Điều trị các chứng bệnh về bài tiết là công dụng nổi bật của cây thuốc này.

Rễ cỏ tranh là rễ của cây cỏ tranh. Hình ảnh rễ có tranh rất dễ bắt gặp tại bất kỳ nơi nào ở dước ta. Nhất là tại vùng thôn quê. Đây là loài cỏ dại có thân và rễ chắc khỏe. Cao trung bình từ 40-80cm, lá hẹp, dài từ 20-30cm, rộng chỉ từ 2-5mm, gân hiện rõ trên mặt lá.

Cây cỏ tranh có khả năng thích nghi cao và sở hữu sức sống mãnh liệt. Hoa cỏ tranh được bao phủ đầy lông nhỏ, màu trắng rất dài. Rễ cỏ tranh là rễ chùm, màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, có hình trụ dài, khá chắc khỏe. Rễ cây thường dài đến 30- 45cm, chia làm nhiều đốt, mỗi đốt dài 2-3cm. Chúng thường mọc thêm nhiều rễ con để dễ dàng hút chất dinh dưỡng từ đất.  Do đó, những cây trồng gần nó đều kém phát triển hơn là do vậy.

Một số hình ảnh rễ cỏ tranh trong tự nhiên

Cỏ tranh từng gây trở ngại cho nhà nông khi chiếm phần lớn diện tích đất trồng và tấn công các loại cây trồng khác. Do đó, người ta thường nhổ bỏ chúng đi mà không biết rằng mình vừa bỏ đi một vị thuốc giá trị. Tuy nhiên, nếu không nhìn kỹ, bạn cũng dễ lầm tưởng đây là một loại cỏ dại bình thường và vô tình nhổ chúng đi. Bạn đọc ở nông thôn chắc có lẽ dễ nhận ra loài cỏ này. Độc giả tại những nơi khác nếu còn khá mơ hồ về nó thì hãy tham khảo những hình ảnh rễ cỏ tranh mà chúng tôi cung cấp sau đây:

Cách chế biến rễ cỏ tranh thành thuốc

Để chế biến rễ cỏ tranh thành thuốc, người ta làm như sau:

Bộ phận dùng làm thuốc gồm thân và rễ. Thường thu hoạch vào mùa thu hoặc mùa xuân.

Sau khi đào rễ lên, cắt bỏ phần cổ rễ, vẩy sạch hết đất cát.

Tuốt bỏ lá, bẹ và rễ con, đem về rửa sạch, cắt khúc.

Sau đó phơi khô, cho vào túi nilon hoặc buộc lại thành bó để bảo quản và sử dụng dần.

Công dụng của rễ cỏ tranh

Rễ cỏ tranh có rất nhiều công dụng như:

Rễ cỏ tranh có tác dụng tiêu ứ huyết, lợi tiểu tiện, thông tiểu

Công dụng điều trị nóng sốt.

Điều trị bệnh sỏi thận, thận ứ nước, viêm thận,…

Điều trị viêm đường tiết niệu.

Có tác dụng tốt đối với bệnh nhân mắc bệnh về phổi.

Tác dụng của rễ cỏ tranh là gì?

Rễ có tranh có nhiều tác dụng chữa trị đối với các bệnh thuộc hệ bài tiết. Chúng giúp thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, điều trị sỏi thận, viêm cầu thận, thận ứ nước,… Ngoài ra, ít ai biết rễ cỏ tranh chính là thành phần của nước sâm bí đao mà chúng ta hay uống. Khi uống nước sâm, bạn cảm thấy mát gan, thanh nhiệt là do một phần tác dụng tuyệt vời mà rễ cỏ tranh mang lại.

Vậy cụ thể rễ cỏ tranh có tác dụng gì? Chúng ta hãy đi sâu vào tìm hiểu về dược liệu này nhé!

Tác dụng của rễ cỏ tranh giúp lợi tiểu

Theo sách Đông Y có ghi chép, rễ cỏ tranh có tác dụng tiêu ứ huyết, thông tiểu tiện rất hiệu quả. Người nào đi tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu không ra nước thì lấy rễ cỏ tranh sắc uống sẽ đi được dễ dàng. Tính mát của thảo dược này giúp thông đường tiểu, không còn đau rát khi đi ngoài.

Tác dụng của rễ cỏ tranh hỗ trợ làm tan sỏi thận

Sỏi thận là căn bệnh khá phổ biến nhưng không quá khó chữa. Tác dụng của rễ cỏ tranh giúp làm tan sỏi, đẩy sỏi ra ngoài nhanh chóng thông qua hệ bài tiết. Bệnh nhân sỏi thận kiên trì uống nước sắc rễ cỏ tranh sẽ không còn bị những cơn đau sỏi thận hành hạ.

Tác dụng của rễ cỏ tranh giúp thanh nhiệt, giải độc gan

Rễ cỏ tranh được biết đến như một loại thảo dược có tác dụng mát gan, giải độc gan rất tốt. Nếu bạn bị nóng, bí bách trong người thì lấy rễ cây này sắc nước uống, hoặc nấu nước sâm bí đao có rễ cỏ tranh sẽ giải nhiệt hiệu quả. Để nấu loại nước mát này, cần kết hợp rễ cỏ tranh với mã đề, thục địa, cây thuốc dòi, la hán quả,…

Rễ cỏ tranh có tác dụng điều trị viêm thận

Tác dụng rễ cỏ tranh giúp điều trị viêm thận cấp và mãn tính khá hiệu quả. 11 ca viêm thận cấp tính đều hồi phục tốt sau khi uống thử nghiệm nước sắc từ rễ cây này liên tục 42 thang. Kết quả khả quan này góp phần tiếp thêm động lực cho nhiều bệnh nhân viêm thận muốn chữa bệnh bằng Đông Y.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh gì?

Rễ có tranh có rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe. Và dân gian đã biết ứng dụng những lợi ích của chúng vào trong việc điều trị bệnh. Một số tác dụng chữa bệnh và các bài thuốc hay từ rễ cỏ tranh vẫn còn được lưu truyền rộng rãi trong đời sống. Hầu hết những bài thuốc này đều mang lại hiệu quả chữa bệnh cao, được nhiều người sử dụng và đã khỏi bệnh. Vậy rễ cỏ tranh chữa bệnh gì? Bài thuốc dùng ra sao? Liều lượng như thế nào? Mời bạn đọc xem tiếp những công dụng chữa bệnh quý giá từ vị thuốc này:

Rễ cỏ tranh chữa bệnh bí tiểu, tiểu gắt

Để chữa bệnh bí tiểu, tiểu gắt, đau buốt, ta sử dụng bài thuốc như sau:

Bài thuốc 1: 20 gram rễ cỏ tranh, 10 gram râu ngô, 20 gram mã đề, 10 gram hoa cúc. Đem sắc các vị thuốc trên với 1 lít nước, chia uống trong ngày. Hoặc bạn có thể tham khảo một vài cách nấu nước sâm giải nhiệt, lợi tiểu từ rễ cỏ tranh, mía lau, thục địa, mã đề,…. để chữa bí tiểu.

Bài thuốc 2: Lấy 50g rễ tươi sắc với rau má, lá sen, rau diếp cá, đậu đen, mỗi vị 10g. Chia làm 3 lần uống trong ngày. Ngày nào uống hết ngày đó, không để qua đêm.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh sốt xuất huyết

Bài thuốc chữa sốt xuất huyết bằng rễ cỏ tranh như sau:

50gram mao căn, 15gram mỗi vị hoàng bá, đơn bì, đơn sâm, lô căn, 30gram rễ cỏ tranh khô. Đem các vị thuốc sắc uống với 1.5 lít nước. Đun cạn còn 500ml lấy uống. Chia làm 3 lần uống hết trong ngày. Đã chữa 60 ca sốt xuất huyết đều hồi phục tốt.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh huyết trắng

Rễ cỏ tranh được chị em truyền tai nhau về công dụng chữa bệnh huyết trắng hiệu quả. Trong rễ cây này có chứa các thành phần hóa học giúp tiêu diệt nấm, vi khuẩn lậu, trùng roi – Nguyên nhân chính gây nên bệnh khí hư và huyết trắng.

Cách chữa bệnh này tương đối đơn giản: Lấy một nắm rễ cỏ tranh đem phơi khô, sau đó sao vàng hạ thổ. Đem sắc nước để uống. Thuốc nên sắc hơi loãng, chia ra 3 lần uống trong ngày.

***Lưu ý khi sử dụng rễ cỏ tranh chữa bệnh huyết trắng:

Rửa sạch rễ cỏ tranh trước khi dùng.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh huyết trắng có tác dụng rất hay với người mới bị và bệnh nhẹ.

Lưu ý phụ nữ mang thai bị huyết trắng không nên sử dụng bài thuốc này.

Cần kiên trì sử dụng vì tùy cơ địa mỗi người thuốc sẽ có thời gian phát huy tác dụng khác nhau.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh viêm thận

Bài thuốc 1: Nấu nước rễ cỏ tranh

Để chữa viêm thận cấp và mãn tính, người bệnh có thể nấu nước rễ cỏ tranh để uống. Cách thực hiện như sau: Lấy khoảng 200gram rễ khô, sắc với nửa lít nước. Đun đến khi nước thuốc cô đặc thì lấy uống. Bài thuốc này đã được áp dụng chữa viêm thận cấp ở trẻ em: Bao gồm 11 ca, 9 ca đã khỏi, 2 ca hồi phục tốt.

Bài thuốc 2: Phối hợp nhiều vị thuốc

Bài thuốc này đòi hỏi bạn phải kết hợp nhiều vị như: kim ngân hoa, cam thảo, cỏ mần trầu. Mã đề, hoàng đằng, kinh giới và rễ cỏ tranh. Mỗi thứ lấy 20gram sắc chung để uống. Dùng sau khi ăn thuốc sẽ phát huy tác dụng tốt.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh viêm đường tiết niệu

Để chữa trị viêm đường tiết niệu, ta cần có các vị thuốc sau:

20g rễ cỏ tranh phơi khô, rau diếp cá, đinh lăng, kim ngân hoa xanh, rau má, kim tiền thảo, mỗi vị 15g. Mang các vị thuốc sắc chung với 800ml nước. Đun cạn còn 1 bát thuốc rồi uống. Người bị viêm nhiễm nặng thì sắc nước thuốc đặc hơn. Bài thuốc này giúp cải thiện tình trạng viêm đường tiết niệu hiệu quả, rất đáng để thử.

Rễ cỏ tranh chữa bệnh sỏi thận

Để chữa trị sỏi thận bằng Đông Y, ta phải phối hợp nhiều vị thuốc chuyên chữa sỏi thận với nhau. Đòi hỏi người bệnh kiên trì sử dụng thì mới tan sỏi. Cách làm bài thuốc này như sau:

Rễ cỏ tranh 30g, cây cối xay 20g, kim tiền thảo 30g, cây mã đề 15g, cỏ bạc đầu 10g. Sắc chung các vị thuốc trên với nhau. Chia nước thuốc làm 2 lần uống trong ngày. Bài thuốc này nên dùng liên tục từ 1 tháng trở lên để thấy hiệu quả làm tan sỏi.

Cách nấu nước rễ cỏ tranh

Lấy khoảng 10 – 30gram Rễ Cỏ Tranh khô (hoặc 30-50gram rễ tươi), rửa qua bằng nước sạch.

Sau đó đun sôi với 1 lít nước và sử dụng.

Rễ cỏ tranh có vị ngọt, tính hàn, rất dễ sử dụng.

Mỗi ngày chỉ nên nấu nước trong liều lượng đã được chỉ định, không nên quá lạm dụng.

Ngoài ra, rễ cỏ tranh còn phối hợp với một số loại thảo dược khác, có tác dụng:

Tác dụng trị chảy máu cam: Râu ngô 40g, xa tiền tử 25g, rễ cỏ tranh 30g, hoa cúc 5g sắc nước uống trong ngày.

Điều trị ho hen, cò cử: Rễ Cỏ Tranh tươi 100g sắc uống trong ngày.

Điều trị chứng đái ra máu: Rễ Cỏ Tranh 30g, khương thán 15g, thêm mật ong 2 muỗng cà phê, sắc uống trong ngày. Dùng liên tục trong thời gian 1 tháng sẽ khỏi bệnh.

Trị nước tiểu vàng: Lấy 20g mỗi vị nhân trần, rễ cỏ tranh, bạch thược, hoàng bá, đan bì, chỉ xác sắc nước uống hết trong ngày.

Chữa xuất huyết đường tiêu hóa: Rễ cây khô 20g, thục địa, trắc bách diệp mỗi vị 15g sắc uống. Ngày chia uống 3 lần.

Đối tượng sử dụng rễ cỏ tranh là ai?

Người tiểu tiện khó khăn, bí tiểu, háo nước

Người bệnh mắc chứng tiểu ra máu, thổ huyết, máu cam.

Bệnh nhân sỏi thận, viêm đường tiết niệu

Người bị sốt nóng, ho hen

Người hư hỏa, phụ nữ mang thai không nên dùng.

Biên tập: Lan Hương