Câu nói: “Ba vạn con sông nhưng ta chỉ cần một gáo nước” đâu phải chỉ nói về tình yêu?

“Nhược thủy tam thiên, duy ẩm nhất Biều”, ý nói tình yêu nam nữ là bao la như  ba vạn con sông nhưng chỉ cần một gáo để uống. Hồng Lâu Mộng là một trong tứ đại danh tác của Trung Hoa có đề cập đến câu nói: “Ba vạn con sông nhưng ta chỉ cần một gáo nước”. Vì vậy câu này trở thành lời tỏ tình và cam kết của một người nam dành riêng cho một người nữ.

Nhưng thực ra câu nói này không phải chỉ có hàm nghĩa như vậy. Ba vạn con sông là chỉ nhược thuỷ, từ xa xưa trong “Sơn Hải Kinh”: Phía bắc Côn Lôn có nói đến nhược thuỷ không đánh được sương mù, nên có tên là nước yếu. Côn Lôn đã được coi là nơi các vị Thần sinh sống từ xa xưa, và  nhược thuỷ ở đây ám chỉ dòng sông của các vị Thần.

Khi miêu tả sông Lưu Sa Hà trong “Tây Du Ký” là con sông lớn bao la, hùng dũng, rộng tám trăm dặm, sâu ba ngàn thước, là nơi lông ngỗng không nổi trên mặt nước, lau sậy phải chìm xuống đáy sông. Câu nói này cũng nhấn mạnh rằng nước yếu không phải là nước sông mà người bình thường có thể băng qua.

Đến đời Tùy Đường nhà Tống có câu: “Bồng lai không thể đến, nước yếu ba vạn dặm khó đi”. Trong “ Hồng Lâu Mộng ”, cũng có câu nói có ba vạn nhược thuỷ, nhưng đã trở thành một lời thổ lộ tình yêu nam nữ.

Sau này, Cổ Long, Kim Dung, v.v. có nhiều tài liệu tham khảo thuận tiện hơn. Người ta nói rằng câu này xuất phát từ câu chuyện được ghi lại trong kinh Phật.

Tương truyền, Đức Phật từng gặp một người rất bực dọc, Đức Phật biết người đó không gặp khó khăn trong cuộc sống nên đã hỏi người đó rằng: Trước mắt người đời, ngươi là người giàu có, quyền thế, có vợ con, có người khác yêu mến, sao vẫn không vui?

Người đó trả lời: Vì điều này, tôi không biết phải lựa chọn như thế nào.

Bụt mỉm cười và kể cho anh ta nghe một câu chuyện: Một hôm,  gặp một du khách đang chết khát, Đức Phật thương xót và đặt một cái hồ trước mặt người đó, nhưng người đó không vào. Bụt lạ quá, hỏi tại sao. Anh ta trả lời rằng có quá nhiều nước trong hồ và dạ dày của anh ta rất nhỏ, vì anh ta không thể uống hết trong một hơi, tốt hơn là không nên uống nó một chút nào.

Kể xong câu chuyện, Đức Phật khai sáng cho người không biết lựa chọn và nói: “Hãy nhớ rằng, bạn có thể gặp nhiều điều tươi đẹp trong cuộc đời, nhưng chỉ cần một lòng nắm lấy một trong hai điều đó là đủ. Cũng như nước, có hàng ngàn vạn con sông nhưng ta chỉ cần lấy một gáo”.

Theo cách này, những câu nói liên quan đến “ba vạn con sông” và ” chỉ cần một gáo nước ” có thể đầu tiên xuất phát từ kinh Phật. Ý định ban đầu không nói đến tình yêu đơn phương nam nữ mà để thuyết phục mọi người bằng lòng và trân trọng những gì họ có trước mắt.

Thực ra trong “Hồng Lâu Mộng” có hai phần nhược thuỷ, lần thứ nhất là hồi thứ hai mươi lăm, miêu tả về một đạo sĩ què: “Một chân thì cao một chân thì thấp, cả người thì đầy nước và bùn, nếu gặp thì hỏi nhà ở đâu. Câu trả lời là ở phía tây Bồng lai nhược thuỷ. “Nước yếu ở đây là nghĩa gốc, dùng để chỉ nơi thần linh ra vào, khuất tầm tay.

Lần thứ hai từ này xuất hiện, là hồi thứ 91 Bảo Ngọc nói để an ủi  Đại Ngọc, “ Ba vạn con sông nhưng ta chỉ cần một gáo nước, thiên hạ vạn người nhưng ta chỉ cần duy nhất một mình ngươi”. Bảo Ngọc dùng sự ám chỉ này để thể hiện tấm chân tình của mình với Đại Ngọc. Có nghĩa là dù bao nhiêu mỹ nữ đang đợi nhưng Đại Ngọc là người duy nhất trong trái tim tôi.

Một câu chuyện ngắn trong kinh Phật, trong nguyên văn có nghĩa là nước tuy nhiều nhưng chỉ lấy một gáo để uống! Bây giờ nó được dùng như một ẩn dụ cho tình yêu đẹp và thủy chung, người ta sẽ gặp rất nhiều người đủ mọi hình thức trong cuộc đời, chỉ khi nắm bắt được ý định ban đầu và biết mình thích gì thì bạn mới có thể có được nó.

Hằng Tâm
Nguồn Secretchina