Về sức khỏe, dân gian Trung Quốc có một câu nói: “đàn ông dựa vào ăn, phụ nữ dựa vào ngủ”, có nghĩa là gì? Bởi vì cấu trúc sinh lý của nam giới và phụ nữ khác nhau ở nhiều khía cạnh; cụm từ này là để nhấn mạnh rằng sức khỏe của nam giới và phụ nữ có trọng tâm riêng của mình.
Y học cổ truyền Trung Quốc: đàn ông dựa vào ăn, phụ nữ dựa vào ngủ
Theo Đông y: “nam thuộc dương, nữ thuộc âm, động thì sinh dương, tĩnh thì sinh âm”. Đàn ông phải dựa vào ăn để duy trì năng lượng di chuyển vận động, để tích lũy dương khí; phụ nữ muốn dưỡng âm thì phải dựa vào giấc ngủ để duy trì trạng thái yên tĩnh.
Tuy nhiên, các bác sĩ Đông y chỉ ra rằng, mặc dù nam dựa vào ăn và nữ dựa vào ngủ là mấu chốt, nhưng thực tế nam nữ đều nên chú ý cả ăn uống và ngủ nghỉ.
Đối với nam giới, mục đích chính của việc ăn uống là để bồi bổ tinh khí cho thận, bởi vì thận chi phối việc thu thập dương khí, dương khí của cơ thể đến từ thận, thận là động lực của mọi hoạt động sống. Do đó, trong cuộc sống hằng ngày, nam giới có thể ăn các loại thực phẩm bổ thận sinh tinh, chẳng hạn như Câu Kỷ, Hoài Sơn, hạt dẻ, mè đen, hạt sen v.v.
Đối với phụ nữ, mặc dù ăn không quan trọng bằng “ngủ”, nhưng vẫn phải biết ăn uống đúng cách. Phụ nữ cần bồi bổ gan, dưỡng huyết nên ăn nhiều thức ăn bổ huyết, dưỡng âm như Đương Quy, táo đỏ, cháo thịt cừu v.v.
Về giấc ngủ, tốt nhất nam và nữ nên duy trì thời gian ngủ mỗi ngày khoảng 8 tiếng. Không nên ngủ dưới 6 tiếng vào ban đêm trong thời gian dài, nghỉ ngơi từ nửa giờ đến một giờ vào buổi trưa trong ngày. Tuy nhiên, bạn cũng cần nắm bắt thời gian nghỉ ngơi tốt nhất.
Nói chung, thời gian tốt nhất để nghỉ ngơi là từ 10h đêm đến 6h sáng hôm sau. Ngày nay, nhiều người thường thức khuy, thường ngủ từ 1 giờ sáng đến 9 giờ sáng, tuy đủ thời gian nhưng chất lượng giấc ngủ sẽ kém do không nắm bắt được thời điểm tốt nhất để nghỉ ngơi. Ngoài ra, phụ nữ có thể tăng thời gian ngủ một cách hợp lý do mất nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt.
Điều cần nhấn mạnh là về dưỡng khí cho nam và dưỡng huyết cho nữ, không nên quá ỷ lại vào việc ăn những thực phẩm trên mà cần chú trọng cân bằng dinh dưỡng và rèn luyện thân thể. Về giấc ngủ, bạn cũng nên chú ý, ngủ quá nhiều sẽ không tốt cho sức khỏe.
Dưỡng sinh có thập yếu, thập kỵ, thập thương, thập đa thập thiểu
Thập yếu (mười điều phải làm):
Chải đầu thường xuyên; rửa mặt thường xuyên; mắt đảo thường xuyên; xoa tai thường xuyên; gõ hai hàm răng vào nhau thường xuyên,
Thường xuyên nuốt nước bọt; tập thói quen xoa bụng hằng ngày; thắt lưng phải thường xuyên vận động; chăm chỉ xoa bóp bàn chân và di lại thường xuyên.
Thập kỵ (mười điều cần tránh):
Tránh để đầu trần buổi sáng; tránh ngồi lâu trên nền đất ẩm ướt; không ngồi trước quạt khi đổ mồ hôi; tránh mặc quần áo ẩm ướt (kể cả do mồ hôi thấm); tránh nhịn tiểu;
Tránh tắm nước nóng; tránh ngồi xổm; không đứng một chân để mặc quần; tránh xoay đầu quá nhanh; tránh thức khuya.
Thập thương (mười việc gây tổn thương sức khoẻ):
Nhìn lâu hại mắt; đi lâu hại gân cốt; ngồi lâu hại thắt lưng; nằm lâu hại nguyên khí; lo lắng nhiều hại tim;
Ăn nhiều hại dạ dày; đứng lâu hại xương; buồn nhiều hại phổi; tức giận hại gan; thị phi nhiều làm tổn thương tinh thần.
Thập đa thập thiểu (mười nhiều mười ít):
Ăn thịt ít, rau nhiều; nói ít làm nhiều; ăn muối ít, giấm nhiều; ăn đường ít, trái cây nhiều; ít quần áo hơn, tắm nhiều hơn;
Uống ít rượu, nhiều nước; ăn ít hơn, nhai kỹ hơn; ít phụ thuộc vào phương tiện lại, đi bộ nhiều hơn; bớt lo, cười nhiều; đừng quá lệ thuộc vào thuốc men, vận động và luyện tập nhiều hơn.
Thảo Nguyên biên dịch
Nguốn: Secret China