Khang Hy rất coi trọng việc giáo dục con cháu, đây là điều rất đặc biệt đối với các hoàng đế của các triều đại trước đây ở Trung Quốc. Khang Hy có tất cả 35 con trai, 20 con gái và 97 người cháu. Đây là một gia tộc rất lớn.
Vậy bằng cách nào mà Khang Hy giáo dục các hoàng tử hoàng tôn của ông? Ông sử dụng rất nhiều phương pháp để dạy các con cháu của mình, lời nói và việc làm đều mẫu mực.
Có một phương pháp rất quan trọng, đó chính là giáo dục học đường.
Nơi mà Hoàng đế dạy học cho con cháu Hoàng tộc được gọi là “Thượng thư phòng”. Trong thời Hoàng đế Khang Hy, thượng thư phòng được đặt tại “Vô Dật Trai”, tức “phòng học không có sự an dật” ở Trường Xuân Viên. Chính là trẻ con vào những lớp học này sẽ khiến chúng không trở nên ham chơi đùa, cầu an dật, ưa thoải mái hay lười biếng. Trong tác phẩm “Khang Hy khởi cư chú” và một số sách khác đã mô tả chi tiết về việc dạy học của Hoàng tử Hoàng tôn đi học.
Hãy lấy một ngày làm ví dụ điển hình, để khám phá xem con cháu của Hoàng đế đã học tập như thế nào.
Từ 3 giờ sáng đến 5 giờ sáng, các hoàng tử phải ôn lại bài học ngày hôm trước. Hoàng thái tử, lúc đó mới 13 tuổi, thậm chí còn dậy sớm hơn để chuẩn bị bài học. Từ 5 giờ sáng đến 7 giờ sáng, các lão sư tới Vô Dật Trai.
Lão sư dạy Mãn văn (tiếng Mãn châu) Đạt Cáp Tháp và lão sư dạy Hán văn Phó Thang Bân cùng kiểm tra bài tập về nhà của các hoàng tử sau khi lễ quy bái hoàn tất. Sau đó, các hoàng tử phải ghi nhớ bài học, đọc to bài, và phải thật cẩn thận để không đọc sai chữ nào. Và rồi vị lão sư dạy Hán văn giao cho chúng đoạn kinh thư kế tiếp để học thuộc.
Từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng, Hoàng đế Khang Hy rời khỏi Hoàng cung để kiểm tra việc học tập của con trẻ. Khang Hy chọn ngẫu nhiên một đoạn kinh thư để bọn trẻ đọc thuộc lòng. Chúng phải đọc một cách hoàn hảo và không có lỗi nào. Khang Hy nói: “Khi ta còn trẻ ta có thể đọc to một cuốn sách 120 lần, và sau đó là đọc thuộc lòng nó 120 lần.
Không phải ta đọc thuộc một đoạn rồi chuyển sang đoạn khác mà ta đọc tất cả cùng một lúc.” Một đại thần hỏi: “Liệu đọc thuộc 100 lần có khả dĩ không ạ?” Khang Hy trả lời rằng phải đúng 120 lần. Rồi ông hỏi các lão sư về tình hình học tập của các hoàng tử.
Vài lão sư nói rằng thái tử rất thông minh và học thuộc bài rất tốt. Khang Hy nói: “Các ngươi không nên biểu dương chúng như vậy mà hãy phê bình chúng nhiều hơn nữa. Có như vậy chúng mới không tỏ ra kiêu ngạo.” Và rồi Hoàng đế rời đi để xử lý việc chính sự.
Vì lúc ấy là mùa hè nên thời tiết khá nóng. Những đứa trẻ không được phép cầm quạt tay hay là tự quạt, chúng vẫn phải ngồi thẳng lưng. Từ 9 giờ sáng đến 11 giờ sáng, chúng luyện tập thư pháp, và được yêu cầu viết mỗi chữ 100 lần.
Bữa trưa bắt đầu vào lúc 11 giờ trưa và kết thúc vào lúc 1 giờ chiều. Sau bữa trưa, chúng tiếp tục việc học tập. Từ 1 giờ chiều đến 3 giờ chiều, chúng đi ra ngoài sân để luyện tập các kỹ năng như cưỡi ngựa và bắn cung.
Từ 3 giờ chiều đến 5 giờ chiều, Khang Hy lại tới Vô Dật Trai để kiểm tra việc học tập của con trẻ lần nữa. Ông lại nghe chúng đọc thuộc các bài học. Các hoàng tử xếp thành một hàng và thay phiên nhau đọc thuộc cho Hoàng đế nghe.
Chúng ta có thể thấy rằng Hoàng đế Khang Hy giáo dục trẻ nhỏ hết sức nghiêm khắc. Dưới sự giám hộ của ông, các hoàng tử hoàng tôn đều phát triển rất nhiều loại tài năng. Tài năng hàng đầu là chính trị. Con của Khang Hy là Ung Chính đã trở thành vị Hoàng đế kế tiếp.
Cháu của ông, Càn Long sau này cũng trở thành Hoàng đế. Cả Ung Chính và Càn Long đều là những Hoàng đế kiệt xuất trong lịch sử Trung Quốc. Từ đó người ta có thể thấy phương pháp giáo dục của Khang Hy đã rất thành công như thế nào.
Tài năng kiệt xuất thứ hai là khả năng về học giả. Hoàng tam tử của Khang Hy, Dận Chỉ là một khoa học gia xuất chúng. Ông là người biên tập bộ sách “Cổ kim đồ thư tập thành” gồm 10.000 cuốn.
Tài năng kiệt xuất thứ ba được phát triển là các kỹ năng nghệ thuật. Một số hoàng tử tỏ ra rất xuất sắc về thư pháp và hội họa.
Tài năng kiệt xuất thứ tư đó là “kỹ năng sống”. Mẫu thân của một số hoàng tử có địa vị không cao trong hậu cung, do đó họ không có khả năng tranh giành ngôi vị Hoàng đế. Tuy nhiên họ vẫn chấp nhận một cuộc sống bình an và hữu ích.
Nhờ phương pháp giáo dục vô cùng thành công của Khang Hy mà con cháu của ông không bao giờ trở thành một kẻ lười biếng, ham chơi hay xấu ác.
Nguồn: Epochtimes
Lan Hòa biên tập