Dân tộc Trung Hoa trải qua nền văn minh văn hóa 5000 lịch sử chói lọi, bác đại tinh thâm, qua từng bao nhiêu thế hệ đã tích lũy được một lượng lớn những tinh hoa, kinh nghiệm sống cho đời sau, từ đó đúc kết nên những câu tục ngữ truyền miệng.
Những câu tục ngữ với câu từ thông tục, gần gũi nhưng bao hàm rất nhiều phương diện trong cuộc sống, ví như: Triết học làm người, trồng trọt, chăn nuôi, cũng bao hàm phương pháp dưỡng sinh y học,… Trong số đó có câu: “Kẻ ham sắc thì thận yếu, tinh thần sung mãn sẽ không thấy mệt mỏi”. Chúng ta hãy cùng ngược dòng thời gian, tìm hiểu về ý nghĩa của câu nói này.
Kẻ ham sắc thì thận yếu
Đầu tiên, hãy nói về vế đầu “Kẻ ham sắc thì thận yếu”, y học truyền thống cho rằng, thận thuộc về căn bản của sinh mệnh con người. Sinh mệnh từ khi được hình thành trong bào thai, cho đến khi sinh ra, lớn lên và trưởng thành, tất cả đều là kết quả của vận hành của thận khí, hơn nữa, sinh sôi nảy nở đời sau của sinh mệnh, cũng không tách khỏi sự hỗ trợ của thận khí.
Cổ nhân có câu: Người trẻ muốn giữ tinh lực, sức khỏe dồi dào thì cần phải giữ khí tinh huyết, và đầu tiên là học cách kiềm chế sắc dục, dục vọng.
Mạnh Tử cũng từng giảng: “Thị dục thâm tắc thiên ky thiển, vật dục thiểu tắc tâm trí minh”, một người bị sắc dục che mờ thì sẽ không có trí tuệ, bởi vì sắc dục và trí tuệ là đối lập nhau. Một người có tâm sắc dục càng mạnh mẽ thì trí tuệ của người ấy sẽ không có cách nào khai mở ra được. Khi một người luôn ở trong trạng thái tà tư vọng tưởng, nghĩ về sắc dục, tà dâm thì tâm lực của người ấy không thể tập trung được, ngay cả một việc nhỏ cũng sẽ không thể chuyên tâm xử lý cho tốt.
Trong sách “Hoàng Đế Nội Kinh” viết rằng: “Thất tình trí bệnh, lục dục thương thân”, ý nói thất tình gây nên bệnh tật, lục dục làm tổn hại sức khỏe. Trong cuốn sách này cũng có đoạn viết rằng: “Điềm đạm hư vô thì chân khí sung túc, tinh thần vững vàng thì đẩy lùi bệnh tật. Đó là một sự thanh nhàn và ít ham muốn, tâm an thì không sợ hãi, sở thích không thể làm khổ đôi mắt, dâm tà không thể mê hoặc cái tâm. Những người sống lâu trăm tuổi mà không suy yếu là do họ không mạo hiểm cái đức của mình, không lún sâu và đắm chìm vào dục vọng, tà dâm”.
Thất tình trí bệnh, lục dục thương thân (Ảnh: Secretchina)
Trung Y cổ đại cho rằng, thận là cái gốc của sinh mệnh, chịu tiếp nhận nguyên khí của cha mẹ tiên thiên. Nếu nguyên khí mà đầy đủ thì khỏe mạnh, các cơ quan nội tạng phối hợp hài hòa, dung mạo sáng bóng hồng hào, tinh lực dồi dào, sức đề kháng mạnh, không dễ dàng mắc bệnh. Trái lại, người ham mê sắc dục thì tinh khí hao tổn nhiều, thận khí không đủ, dẫn đến tinh thần không phấn chấn, uể oải, mệt mỏi, đầu choáng váng, tai ù, khát nước, ra mồ hôi khi ngủ, khiến chất lượng giấc ngủ không tốt, sức đề kháng suy giảm, do đó bách bệnh dễ dàng sinh ra, thọ mệnh giảm.
Bởi vậy cho nên, dâm dục loạn bậy làm tổn hại nguyên tinh, tiêu tốn nguyên khí, tổn thương nguyên thần. Người phạm dâm dục một lần sẽ tổn thất mười ngày tuổi thọ. Sắc dục chính là con dao gọt xương cốt, bề ngoài thì là đang hưởng thụ khoái lạc nhưng ẩn sâu trong đó là tổn thân bại mệnh.
Tinh thần sung mãn sẽ không thấy mệt mỏi
Khi chúng ta gặp một cụ lão với râu tóc bạc phơ, bước đi nhẹ nhàng như gió, thần thái xuất chúng, khí phách hiên ngang, chúng ta thường sẽ nói họ có “tinh khí thần” dồi dào, đầy đủ. Nói lên rằng, vị lão niên này sức khỏe tốt.
Tuy nhiên lại có một số thanh niên đang ở độ tuổi “sung sức”, cường tráng thì nhìn có vẻ uể oải, thiếu năng lượng, thậm chí cả ngày không khởi chút tinh thần nào, nguyên do chủ yếu là sống không có quy tắc, không có kỉ luật, ỷ lại vào bản thân đang trẻ – khỏe, không trân quý cơ thể của mình, cứ như vậy một thời gian lâu, gây nên hiện tượng thiếu “tinh, khí, thần”.
Trương Tam Phong năm 100 tuổi sáng lập ra Thái cực quyền, trong các tác phẩm điện ảnh phim truyền hình, chúng ta có thể thấy rằng, ông là một ông lão vui tính, tính tình phóng khoáng, hài hước, mặc dù đã hơn 100 tuổi, nhưng so với những thanh niên thì sức khỏe ông còn tốt hơn nhiều, điều đó cũng nói rõ rằng “tinh, khí, thần” của Trương Tam Phong rất phong phú, dồi dào.
Đối với con người, “tinh, khí, thần” là không thể thiếu, thần ở đây là nhắc đến trạng thái tinh thần, ý nghĩa của câu nói này rất dễ hiểu, chính là nói khi trạng thái tràn đầy năng lượng, tinh thần thoải mái, tỉnh táo, bạn sẽ không cảm thấy buồn ngủ.
Chúng ta thường phát hiện một số người khi làm việc hoặc học tập thường ngủ gật, cả ngày không khởi được tinh thần lên, đây là biểu hiện của tinh thần không tỉnh táo, thiếu năng lượng, sau mỗi ngày làm việc thường rơi vào trạng thái mệt mỏi. Chỉ khi có trạng thái tinh thần tốt, mới có thể làm tốt công việc và giải quyết những vấn đề khác trong cuộc sống.
Đối với nhịp sống hiện nay đang càng ngày càng nhanh, áp lực của người trẻ cũng lớn hơn, cuộc sống về đêm cũng phong phú, phương tiện giải trí xuất hiện nhiều, những nguyên do khác nhau đều đã khiến nhiều người trẻ dưỡng thành một số thói quen không tốt, từ đó không biết quý trọng sức khỏe của bản thân mình, tiêu hao một lượng lớn “tinh thần” của bản thân vào trong đó, lãng phí tinh lực vào những trò tiêu khiển vô bổ, như vậy tất sẽ tạo thành tinh thần uể oải, thiếu năng lượng, khiến bản thân luôn trong trạng thái buồn ngủ, lãng phí thời gian cho việc ngủ, từ đó lãng phí thời gian cả ngày, dần dần là lãng phí cả cuộc đời.
“Tinh, khí, thần”, ba yếu tố này bổ sung cho nhau, thiếu một cái là không thể được, bởi vậy chúng ta thông thường cần chú ý bảo vệ sức khỏe, bảo trì tốt “tinh, thần, khí” của bản thân, mới có thể đảm bảo cho chúng ta một cơ thể khỏe mạnh, cường tráng, từ đó cuộc sống sẽ tràn đầy năng lượng tích cực.
Lan Hòa
Nguồn: Alobuowang