Họa phúc không có cửa, là do người ta tự chiêu mời
Thiện ác có báo ứng, như bóng với hình. Cho nên trong tâm nuôi dưỡng cái thiện, chưa làm việc thiện, cát Thần đã đến rồi. Trong tâm nảy sinh cái ác, dù chưa làm việc ác, hung Thần đã theo rồi. Nếu đã từng làm việc ác mà sau hồi tâm ăn năn hối cải, lâu dài ắt sẽ được cát lành, ấy gọi là chuyển họa thành phúc.
Suốt một đời làm điều thiện, điều thiện vẫn không đủ. Một ngày làm điều ác, thì điều ác tự đã dư thừa. Hễ ai làm việc thiện thì trời ban xuống trăm điều phúc, hễ ai làm việc bất thiện thì trời giáng xuống trăm điều họa.
Có một người nọ luôn tin mình là người lương thiện, hiền lành nhưng cuộc sống lại có nhiều khó khăn trắc trở, anh ta tìm đến một thiền sư thông thái có đạo hạnh thanh khiết để xin chỉ bảo:
Vì sao những người lương thiện như con lại thường xuyên cảm thấy khổ, mà những người ác lại vẫn sống tốt vậy? Vị thiền sư hiền hòa nhìn anh ta trả lời:
Nếu một người trong lòng cảm thấy khổ, điều đó nói lên rằng trong tâm người này có tồn tại một điều ác tương ứng. Nếu một người trong nội tâm không có điều ác nào, như vậy, người này sẽ không có cảm giác thống khổ. Nếu con thường cảm thấy khổ não, bất bình trong tâm, nghĩa là nội tâm của con có tồn tại điều ác, con không phải là một người lương thiện thật sự. Những người mà con cho rằng là người ác nhưng họ vẫn có một cuộc sống vui vẻ thì chưa hẳn là người thật sự ác.
Nghe xong anh ta có cảm giác bị xúc phạm nên không phục thiền sư, liền nói: Con sao có thể là người ác được? Con thấy tâm con rất lương thiện mà!
Thiền sư trả lời: Nội tâm không ác thì không cảm thấy khổ, con đã cảm thấy khổ, nghĩa là trong tâm con đang tồn tại điều ác. Con hãy nói về nỗi khổ của con, ta sẽ nói cho con biết, điều ác nào đang tồn tại trong con.
Anh ta nói : Nỗi khổ của con thì rất nhiều! Con đã cố gắng nhiều mà tiền lương thu nhập vẫn rất thấp, nhà ở cũng không đủ rộng, thường xuyên thua thiệt, bởi vậy trong tâm con không thoải mái. Con hy vọng có thể mau chóng cải biến tình trạng này.
Trong xã hội, không ít người căn bản không có văn hóa gì lại có thể lưng quấn bạc triệu, con không phục. Một trí thức văn hóa như con, mỗi tháng lại chỉ có một chút thu nhập, thật sự là không công bằng. Người thân nhiều lúc cũng không nghe lời khuyên của con, điều đó khiến con không thể vui… Cứ như vậy, anh ta lần lượt kể hết với thiền sư những nỗi thống khổ của mình.
Thiền sư gật đầu, mỉm cười nhân hậu rồi từ tốn nói với anh ta :
Thu nhập hiện tại của con đã đủ nuôi sống chính con và gia đình. Con còn có cả phòng ốc để ở, căn bản là đã không phải lưu lạc nơi đầu đường xó chợ, chỉ là diện tích hơi nhỏ một chút, con hoàn toàn có thể không phải chịu những khổ tâm ấy. Nhưng, bởi vì nội tâm con có lòng tham lam tiền tài và của cải, cho rằng phải có nhiều tiền bạc của cải thì mới có hạnh phúc, không được như ý nên mới cảm thấy khổ. Loại lòng tham này là ác tâm, nếu con có thể vứt bỏ ác tâm ấy, con sẽ không vì những điều đó mà cảm thấy khổ nữa.
Trong xã hội có nhiều người thiếu văn hóa nhưng lại phát tài, rồi con lại cảm thấy không phục, đây chính là tâm đố kỵ. Tâm đố kỵ cũng là một ác tâm. Con tự cho mình là có văn hóa, nên cần phải có thu nhập cao, đây chính là tâm ngạo mạn. Tâm ngạo mạn cũng là ác tâm.
Cho rằng có văn hóa thì phải có thu nhập cao, đây chính là tâm ngu si; bởi vì văn hóa không phải là căn nguyên của sự giàu có, kiếp trước làm việc thiện mới là nguyên nhân cho sự giàu có của kiếp này. Tâm ngu si cũng là ác tâm.
Người thân không nghe lời khuyên của con, con cảm thấy không thoải mái, đây là không rộng lượng. Dẫu là người thân của con, nhưng họ vẫn có tư tưởng và quan điểm của riêng mình, tại sao lại cưỡng cầu tư tưởng và quan điểm của họ bắt phải giống như con? Không rộng lượng sẽ dẫn đến hẹp hòi. Tâm hẹp hòi cũng là ác tâm.
Thầy mỉm cười tiếp tục giảng giải :
Lòng tham, tâm đố kỵ, ngạo mạn, ngu si, hẹp hòi, đều là những ác tâm. Bởi vì nội tâm của con chứa đựng những ác tâm ấy, nên những thống khổ mới tồn tại trong con. Nếu con có thể loại trừ những ác tâm đó, những thống khổ kia sẽ tan thành mây khói.
Người trí tuệ họ luôn cố gắng làm việc tận tụy hết khả năng nhưng không quá truy cầu kết quả vì họ biết “hành sự tại nhân, thành sự tại thiên”. Họ luôn biết vui với những gì mình có và không mong cầu quá phận, con hãy nghĩ lại xem, căn bản con không chết đói và cũng không chết cóng; những người giàu có kia, thật ra cũng chỉ là không chết đói và cũng không chết cóng.
Con đã nhận ra chưa, con có hạnh phúc hay không, không dựa trên sự giàu có bên ngoài, mà dựa trên thái độ sống của con mới là quyết định. Nắm chắc từng giây phút của cuộc đời, sống với thái độ lạc quan, hòa ái, cần cù để thay thế lòng tham, tính đố kỵ và ích kỷ; nội tâm của con sẽ dần chuyển hóa, dần thay đổi để thanh thản và bình an hơn.
Trong xã hội, nhiều người không có văn hóa nhưng lại giàu có, con hãy nên vì họ mà vui vẻ, nên cầu chúc họ càng giàu có hơn, càng có nhiều niềm vui hơn mới đúng. Người khác đạt được, phải vui như người đó chính là con; người khác mất đi, đừng cười trên nỗi đau của họ.
Người như vậy mới được coi là người lương thiện. Người thấy người khác được điều tốt đẹp liền tự mình thấy không vui, đây chính là tâm đố kỵ. Tâm đố kỵ chính là một loại tâm rất không tốt, phải kiên quyết tiêu trừ!
Con cho rằng, con có chỗ hơn người, tự cho là giỏi. Đây chính là tâm ngạo mạn. Có câu nói rằng: “Ngạo mạn cao sơn, bất sinh đức thủy” (ngọn núi cao mà ngạo mạn, sẽ không tạo nên loại nước tốt). Người khi đã sinh lòng ngạo mạn, thì đối với thiếu sót của bản thân sẽ như có mắt mà không tròng, vì vậy, không thể nhìn thấy bản thân có bao nhiêu ác tâm, sao có thể thay đổi để tốt hơn.
Cho nên, người ngạo mạn sẽ tự mình đóng cửa chặn đứng sự tiến bộ của mình. Ngoài ra, người ngạo mạn sẽ thường cảm thấy mất mát, dần dần sẽ chuyển thành tự ti. Một người chỉ có thể nuôi dưỡng lòng khiêm tốn, luôn bảo trì tâm thái hòa ái từ bi, nội tâm mới có thể cảm thấy tròn đầy và an vui.
Kiếp trước làm việc thiện mới chính là nguyên nhân cho sự giàu có ở kiếp này, “trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu”. Mà người thường không hiểu được nhân quả, trồng dưa lại muốn được đậu, trồng đậu lại muốn được dưa, đây là thể hiện của sự ngu muội.
Chỉ có người có được trí huệ chân chính, mới thật sự hiểu được nhân quả, quy luật tuần hoàn của vạn vật trong vũ trụ, nội tâm mới có thể minh tỏ thấu triệt. Để từ đó, biết làm thế nào lựa chọn tư tưởng, hành vi và lời nói của mình cho phù hợp. Người như vậy, mới có thể theo ánh sáng hướng đến ánh sáng, từ yên vui hướng đến yên vui.
Bầu trời có thể bao dung hết thảy, nên rộng lớn vô biên, ung dung tự tại; mặt đất có thể chịu đựng hết thảy, nên tràn đầy sự sống, vạn vật đâm chồi. Một người sống trong Thế giới này, không nên tùy tiện xem thường hành vi và lời nói của người khác. Dẫu là người thân, cũng không nên mang tâm cưỡng cầu, cần phải tùy duyên tự tại. Vĩnh viễn dùng tâm lương thiện giúp đỡ người khác, nhưng không nên cưỡng cầu điều gì.
Nếu tâm một người có thể rộng lớn như bầu trời mà bao dung vạn vật, người đó sao có thể khổ đây? Vị thiền sư khả kính nói xong những điều này, tiếp tục nhìn anh ta với ánh mắt đầy nhân từ và bao dung độ lượng.
Anh ta ngồi im lặng hồi lâu rồi cung kính nói: Xin cảm tạ thầy, nếu không được người khai thị dạy bảo, con vĩnh viễn sẽ không biết có một người xấu xa đang tồn tại trong con.
Nhung Nguyễn sưu tầm