Khi bị người khác coi thường và đối xử bất công, cách đối xử “khôn ngoan” của người xưa khiến hậu thế thán phục
Cho dù bạn làm gì, thậm chí thành công đến đâu đi nữa, vẫn luôn có người cho bạn là sai. Cho dù bạn sống tốt thế nào, vẫn luôn có người phê bình bạn, chỉ ra những thiếu sót của bạn. Nếu bạn luôn tự hỏi mình: “Phải làm gì khi bị người khác coi thường?” thì bài viết dưới đây chắc chắn sẽ là câu trả lời sáng tỏ nhất dành cho bạn.
Phú ông và người nghèo
Có một câu chuyện ngụ ngôn, kể rằng, có vị phú ông nọ gặp một người nghèo, bèn nói với anh ta: “Ta đây giàu có như vậy, sao anh không tôn trọng ta?”.
Người nghèo trả lời: “Ông giàu có thì có liên quan gì đến tôi? Tại sao tôi phải tôn trọng ông?”.
Phú ông nói: “Ta chia một nửa tài sản của mình cho anh, anh sẽ tôn trọng ta chứ?”.
Người nghèo trả lời: “Ông chia một nửa tài sản cho tôi, vậy thì tôi và ông sẽ như nhau, tại sao tôi phải tôn trọng ông?”.
Phú ông lại nói: “Vậy nếu ta đem toàn bộ tài sản cho anh thì sao?”.
Người nghèo nói: “Vậy thì tôi lại càng không tôn trọng ông, vì lúc này tôi giàu có rồi, còn ông chỉ là kẻ nghèo đói”.
Tuy đây chỉ là một câu truyện ngụ ngôn, nhưng lại nói cho chúng ta biết rõ một đạo lý: Nếu muốn có được sự tôn trọng của người khác, thì cần phải có những thứ khiến người ta phải tín phục. Những thứ đó là gì? Chính là phẩm đức, tình cảm, ý chí, những kỹ năng và năng lực có được qua sự rèn giũa hàng ngày.
Hàn Tín và câu nói của bà lão giặt vải
Hàn Tín, đại danh tướng của nhà Hán trước khi thành danh từng lang thang ở đầu đường xó chợ, cũng từng muốn tìm đến cái chết để kết thúc cuộc đời nhàm chán vô vị của mình. Một bà lão giặt vải ở bờ sông vì thương xót ông nên mỗi ngày đều để dư ra một bát cơm mang đến cho Hàn Tín ăn, cứ liên tục như vậy mấy chục ngày liền.
Hàn Tín ăn no xong, dõng dạc hùng hồn trở lại, nói với bà lão rằng sau này nhất định sẽ báo đáp ân đức của bà. Bà lão vừa nghe xong, đột nhiên giận dữ nói: “Ta vì thương hại mới mang cơm cho ngươi ăn. Đàn ông không tự nuôi nổi mình, mà lại nói đến báo đáp người khác ư”.
Lời nói này của bà lão, có thể nói là rất cứng rắn tuyệt tình! Một bà lão nghèo khổ ốm yếu lại có thể nói ra những lời giáo huấn như vậy, đối với một nam tử hán như Hàn Tín, quả thực là nhục nhã vô cùng. Tuy nhiên, cũng nhờ “cây gậy” cảnh tỉnh này mà Hàn Tín đã thoát khỏi cảnh hoang mang tuyệt vọng. Ông bắt đầu có ý nguyện mạnh mẽ muốn thay đổi cuộc đời.
Nhà tư tưởng Lữ Khôn thời nhà Minh từng nói: “Nghèo không có gì phải hổ thẹn, điều đáng hổ thẹn là nghèo mà vô chí”. Nếu là một người thiếu ý chí thì mọi lời hứa chỉ là khoe khoang, khoác lác, không có thực lực thật sự. Đến mình cũng không tự lo nổi, sao có thể nói đến chuyện làm gì cho người khác?
Hàn Tín là nhờ “cây gậy” cảnh tỉnh của bà lão mới vực dậy được tinh thần, nỗ lực phấn đấu, gian nan khổ luyện, kết quả đã trở thành Đại tướng quân nhà Hán với công danh hiển hách, cuối cùng đã báo đáp được ân đức của bà lão.
Lại thử nghĩ xem, nếu bà lão chỉ ôn nhu hiền thục, nói với Hàn Tín những câu thật nhẹ nhàng như: “Ngươi cần phải làm việc”, “Ngươi cần phải cố gắng”… thì chưa chắc Hàn Tín có thể tìm được mục tiêu của cuộc đời và bắt tay vào thực hiện nó nhanh đến vậy.
Bị người khác châm biếm là chuyện vô cùng mất mặt nhưng không thể nào né tránh. Vì vậy, đối với người có trí tuệ, cách tốt nhất chính là “tiêu hóa” nó một cách hiệu quả, biến nó trở thành một động lực giúp bạn khai phá cục diện, xoay chuyển tình thế để bắt đầu cuộc hành trình mới.
Học Hứa Kính Tôn khi đối diện với thị phi, chê ghét
Trong một buổi nhàn hạ, vua Đường Thái Tông muốn thử Hứa Kính Tôn nên hỏi chuyện vị quan cận thần Hứa Kính Tôn rằng:
– Trẫm thấy khanh phẩm cách cũng không phải là tồi. Sao lại có nhiều tiếng thị phi chê ghét như thế?
Hứa Kính Tôn trả lời:
– Muôn tâu bệ hạ. Mưa mùa Xuân tầm tã như dầu, người nông phu mừng cho ruộng đất được thấm nhuần, kẻ bộ hành lại ghét vì đường đi trơn trợt. Trăng mùa thu sáng vằng vặc như gương treo trên bầu trời đêm, hàng thi nhân vui mừng gặp dịp thưởng du ngâm vịnh, nhưng bọn đạo chích lại ghét vì ánh trăng quá sáng tỏ. Trời đất kia vốn vô tư không thiên vị, mà cơn nắng mưa thời tiết vẫn bị thế gian trách hận ghét thương.
Còn hạ thần đâu phải một người vẹn toàn thì làm sao tránh khỏi tiếng chê bai chỉ trích.Cho nên ngu thần trộm nghĩ, đối với tiếng thị phi trong thế gian nên bình tâm suy xét, đừng nên vội tin nghe. Vua tin nghe lời thị phi thì quan thần bị hại. Cha mẹ tin nghe lời thị phi thì con cái bị ruồng bỏ. Vợ chồng tin nghe lời thị phi thì gia đình ly tán. Tiếng thị phi của thế gian thực sự rất hiểm độc…
Cách hành xử của Phật Thích Ca khi đối diện với thị phi
Một lần, Phật Thích Ca đi giáo hóa ở vùng có nhiều người tu theo Bà La Môn giáo. Các tu sĩ Bà La Môn thấy đệ tử của mình đi theo Phật nhiều quá, nên ra đón đường Phật mà mắng chửi. Phật vẫn đi thong thả, họ đi theo sau không tiếc lời rủa xả. Thấy Phật thản nhiên làm thinh, họ tức giận, chặn Phật lại hỏi:
– Ngài có điếc không?
– Ta không điếc.
– Ngài không điếc sao không nghe tôi chửi?
– Này tín đồ Bà La Môn, nếu nhà ông có đám tiệc, thân nhân tới dự, mãn tiệc họ ra về, ông lấy quà tặng họ không nhận thì quà đấy về tay ai?
– Quà ấy về tôi chứ ai.
– Cũng vậy, ông chửi ta, ta không nhận thì thôi.
Khi người ác mắng chửi người thiện, người thiện không nhận thì người ác giống như người ngửa mặt lên trời phun nước bọt, nước bọt không tới trời mà rời xuống ngay mặt người phun. Có thọ nhận phiền não thì mới dính mắc đau khổ, không thọ nhận thì an vui hạnh phúc.
Thế nên từ nay về sau nếu có nghe thấy ai đó nói lời không tốt về mình, chớ có để tâm thì sẽ được an vui. Khẩu nghiệp là một trong những nghiệp nặng nề nhất mà một người có thể tạo ra. Vết thương bạn gây ra trên thân thể người khác còn có ngày lành nhưng vết thương gây ra bởi lời nói thì chẳng biết ngày nào mới lành lại được.
Bạn là một viên kim cương không may bị đánh rơi trên một bãi biển và bị người khác không chút đoái hoài, chỉ xem là hạt cát vô giá trị, làm thế nào đây? Chỉ cần bạn không nản lòng mà kiên nhẫn chờ đợi từng đợt thủy triều lên xuống, cuối cùng ánh sáng của bạn chắc chắn sẽ thu hút mọi ánh nhìn.
Vì vậy, nếu như bạn thực sự là kim cương, trong khi bị vùi lấp xin đừng than thở hay oán trách, hãy kiên trì giữ lấy ước mơ lấp lánh.
Hãy luôn là chính mình. Khi nào muốn cười thì cười, khi nào muốn khóc thì khóc, tự mình làm chủ tâm trạng mình. Chủ động nắm giữ cuộc sống của mình, làm cho chính mình trở nên tốt đẹp hơn là một cách hoàn hảo để đáp trả những người xem thường bạn và cũng để cho mọi người càng yêu mến bạn hơn.
Lan Hòa biên tập