Người phụ nữ truyền thống coi trọng đức tính cung kính, nhu thuận, mềm yếu, thuận theo đạo trời mà không ngừng phát triển, mà làm nên những câu chuyện truyền thuyết bất hủ, giúp cho nền văn minh truyền thống thêm phồn vinh, rực rỡ.
Sách Nữ Giới của Ban Chiêu
Ban Chiêu được xem là “Khổng phu tử trong phái nữ”, những lời dạy bảo của bà trong cuốn sách Nữ Giới vẫn còn giá trị cho tới ngày nay.
Ban Chiêu là con gái của nhà văn Ban Bưu thời Đông Hán, là em gái của Ban Cố – người biên soạn sách Tiền Hán Thư. Xuất thân trong một gia đình gia giáo, bà là người có phẩm hạnh đoan trang và giỏi văn chương.
Ban Chiêu được Đặng Thái Hậu triều Hán rất coi trọng, nên đã mời bà vào cung làm vị Nữ Sư, ban tặng cho danh xưng Đại Gia. Hoàng hậu và các quý nhân của triều Hán đều xem bà là thầy mà phụng sự.
Bà năm 14 tuổi đã được gả vào nhà họ Tào. Hơn 40 cần mẫn, lao tâm lao lực, tuy làm việc vất vả nhưng không oán than lấy một lời. Ngay khi con trai đã trưởng thành, bà có phần nhàn nhã hơn, nhưng lại lo lắng cho các nữ nhân nhà họ Tào. E rằng họ không sớm biết lễ nghi thì khi gả về nhà chồng sẽ dễ bị mang tiếng xấu. Vì vậy mà bà đã viết cuốn sách Nữ Giới (lời khuyên bảo dành cho nữ nhân), dùng phương pháp huấn dụ để bảo ban các nữ nhân trong nhà.
Cuốn sách đưa ra những quy tắc đạo đức cho người phụ nữ trong lập thân, xử thế, được người đương thời sôi nổi truyền tụng và học tập; trở thành sách vỡ lòng cho nữ giới qua từng triều đại Trung Quốc cho đến những năm đầu Quốc Dân. Ban Chiêu cũng được người đời ca tụng là “Khổng phu tử trong phái nữ”.
Nữ giới đẹp ở vẻ nhu mì
Ban Chiêu dạy bảo người phụ nữ phải khiêm hạ, nhẫn nhường. Khi gặp việc tốt thì nhường người lên trước, còn mình lùi lại đằng sau. Bản thân làm được việc tốt cũng không được khoe khoang; khi mắc sai lầm thì không được thoái thác trách nhiệm.
Bà cho rằng, phụ nữ nếu có thể chu toàn được ba điều: Khiêm nhường với người, chịu thương chịu khó, kế thừa tế tự, vậy thì tiếng xấu sẽ không thể đến thân.
Đại Đạo có âm dương, con người phân thành nam nữ, sách Nữ Giới viết rằng: “Âm dương có đặc tính khác nhau, nam nữ có phẩm hạnh khác nhau. Dương lấy cương làm chủ, âm lấy nhu làm chủ. Nam giới quý ở đức cương cường; nữ giới đẹp ở vẻ nhu mì”.
Vợ chồng nếu như bất hòa thì sẽ không còn ân nghĩa đạo đức, sách viết rằng: “Chồng không hiền đức thì không dẫn dắt được vợ. Vợ không hiền hậu thì không hỗ trợ được cho chồng. Chồng không quản giáo được vợ thì mất đi sự uy nghiêm. Vợ nếu như không phụng sự chồng thì sẽ mất đi đạo nghĩa”.
Cử chỉ đoan trang, nội tâm thanh khiết
Người phụ nữ xưa đa số đều không tham gia vào việc xã hội, mà chỉ làm chủ gia đình mình. Vì vậy Ban Chiêu cho rằng người phụ nữ cần thức khuya dậy sớm, siêng năng, chăm lo việc nhà; chuyên tâm may vá dệt vải, nấu ăn ngon tiếp đãi khách.
Trong nhà phải giữ gìn lễ nghĩa, cử chỉ đoan trang, thanh khiết. Tai không nên nghe điều không nên nghe, mắt không nên nhìn thứ không nên nhìn. Ra ngoài không nên trang điểm diêm dúa, ở nhà không đầu bù tóc rối.
Khiêm hạ và nhu thuận là 2 đức tính quan trọng của người phụ nữ
Trong giao tiếp với cha mẹ, anh em chồng cần khiêm tốn, nhường nhịn, khoan dung, vui vẻ hoà nhã, không được tranh chấp đúng sai, mâu thuẫn là không thể tránh khỏi, cần luôn tìm nguyên nhân ở bản thân mình: “Bản thân mỗi người không phải thánh nhân, khó tránh khỏi không phạm lỗi lầm!
Nhan Hồi đáng quý ở chỗ biết sửa sai, vì vậy Khổng Tử khen ngợi Nhan Hồi cùng một sai lầm không phạm lại lần thứ hai, huống chi là phụ nữ!” “Khiêm tốn là đức hạnh căn bản, nhu thuận là phẩm chất của người phụ nữ. Có được hai đức tính này là đủ để gia đình hoà hợp rồi”.
Phong trào “nữ quyền” nổi lên vào thời cận đại, đặc biệt là sau Đại cách mạng văn hoá, người ta nhấn mạnh nam nữ đều như nhau, cuốn sách Nữ giới của Ban Chiêu bị phê phán là xiềng xích tinh thần của lễ giáo phong kiến, rất nhiều người phụ nữ truy cầu “giải phóng”, cá tính mạnh mẽ lấn át người khác, đi ngược lại đức tính nhu thuận trời ban cho người phụ nữ, lấy sở đoản của bản thân so sánh với sở trường của nam giới.
Những giá trị truyền thống lan tỏa muôn đời
Chúng ta thường nghe thấy các đấng mày râu oán trách rằng: “Tôi muốn lấy vợ là một người phụ nữ, nhưng cô ấy đã không dịu dàng lại cũng không biết quét nhà nấu cơm, cả ngày cứ chạy ra khỏi nhà, nói còn to hơn cả tôi, chỉ cần có lý là tranh đấu đến cùng, anh nói xem tôi cần cô ấy làm gì?”
Vì điều này mà người phụ nữ đánh mất đi sự tôn trọng, yêu thương và bảo vệ của người chồng, có khó khăn vất vả cũng không dám nói, gia đình không hoà thuận, lại còn phải làm việc vất vả ngoài xã hội, cuối cùng khiến cho thân thể và tâm trí đều mệt mỏi.
Người phụ nữ truyền thống coi trọng đức tính cung kính, nhu thuận, mềm yếu, thuận theo đạo trời mà không ngừng phát triển, mà làm nên những câu chuyện truyền thuyết bất hủ, giúp cho nền văn minh Hoa Hạ phồn vinh rực rỡ, Ban Chiêu, Thái Văn Cơ, Trác Văn Quân, Lý Thanh Chiêu được liệt vào tứ đại tài nữ thời cổ đại, Ban Chiêu năm 14 tuổi gả cho Tào Thế Túc, phu thê khiêm nhường hỗ trợ bù đắp cho nhau, sinh được mấy người con trai gái, cuộc sống hạnh phúc mỹ mãn, sau cái chết của người anh trai Ban Cố, bà tiếp tục một mình viết “Hán Thư”, được mời vào trong cung làm thầy dạy cho hoàng hậu và phi tần. Bà là một người phụ nữ lỗi lạc, đức hạnh, tài năng cùng với địa vị xã hội của bà mấy ai có thể so được? Cho dù thời đại biến đổi ra sao, cuốn sách Nữ giới vẫn là bài học quý giá đối với người phụ nữ đương thời.
Cho dù thời đại có nhiều biến đổi, thì cuốn sách Nữ Giới vẫn là bài học quý giá đối với người phụ nữ đương thời; có thể xem sách Nữ Giới tại đây.
Lan Hòa biên tập
Nguồn: Chánh Kiến