Người tiều phu hóa nai
Ngày xưa, ở đất Tây Bắc, có một người tiều phu mộc mạc hiền lành và hiếu thảo. Anh có một bà mẹ già hay đau ốm. Thầy thuốc bảo là cần có sữa nai tẩm bổ, mới mong chữa lành bệnh cho mẹ. Anh không quản ngại khó khăn, mỗi ngày vào rừng quyết tâm đi tìm kiếm sữa nai về cho mẹ, nhưng rất khó vì vừa thấy bóng người, nai đã bỏ chạy mất rồi.
Không lấy được sữa nai, người tiều phu buồn bực, đi lang thang trên núi. Bỗng nhiên, anh thấy có một lão đạo sỹ râu đã bạc trắng chống gậy đi đến, anh vội chạy đến trước mặt quỳ xin đạo sỹ dạy cho cách lấy được sữa hươu, đạo sỹ thấy chàng tiều phu hiếu tháo liền nói:
– Nếu con muốn có sữa nai thì phải mang lốt nai, mới đến gần loài nai được.
Rồi ông lão trao cho anh tiều phu một bộ da nai khoác vào người. Anh làm theo và quả nhiên, sau đó, anh lại gần được các con nai cái, vắt được nhiều sữa đem về nhà chữa bệnh cho mẹ già.
Sau đó, lão đạo sỹ lại gặp chàng tiều phu, rồi truyền cho anh các phép đạo thần tiên và dặn rằng không được đội lốt nai quá lâu nếu không sẽ biến thành nai. Anh học thuộc lòng, không nói cho ai hay biết. Sau khi mẹ già qua đời, anh liền đội lốt nai lên núi đi du ngoạn ngắm tất cả sự hùng vĩ của núi rừng.
Một hôm có đoàn thợ săn giăng bẫy bầy nai mà anh đi cùng, anh tiều phu lúc này thấy cần cứu bầy hươu nên liền nói to:
– Các thợ săn đừng bắn, xin lấy sừng của ta đổi lấy mạng họ.
Nhóm thợ săn thấy chú nai thấy nói tiếng người, biết là việc thần kỳ nên liền đồng ý. Sau lần đó, đàn nai coi anh tiều phu như thủ lĩnh, chàng ra hiệu đi đâu chúng liền làm theo. Một hôm, anh mơ thấy lão đạo sỹ hiện ra nói rằng cần rời bỏ lốt nai để tiếp tục học phép tu tiên mới có thể trường sinh.
Tỉnh dậy, anh tiều phu nhớ tới lời lão đạo sỹ dặn, liền tĩnh tâm niệm phép để thoát khỏi lốt nai. Nhưng trong quá trình niệm, trong đầu anh chỗ nào cũng hiện lên hình ảnh đàn nai, từ lúc nai cho sữa, đến lúc đi cùng nai vượt qua đồng bằng, cùng đang nai chạy khỏi con hổ lớn, rồi thoát khỏi bẫy thợ sẵn v.v… đến câu chú cuối cùng anh vẫn không tĩnh lại được, trong đầu vẫn nghĩ tới đàn nai, thế là anh lập tức biến thành con nai.
Các thợ săn sau này có nói rằng từng gặp một con nai chúa rất thông minh có thể nghe hiểu tiếng người, cũng từng giúp người vào rừng bị lạc, người ta đoán rằng con nai đó là do anh tiều phu hóa thành.
Tác giả: Cửu Liên Hoa