Người xưa có câu “Người đang làm, Trời đang nhìn”, lời thề thốt ra không phải là trò đùa con trẻ, vì đã có Trời cao làm chứng.
Thời cổ đại, hầu hết mọi người đều có tín ngưỡng vào Thần, bởi vậy tiêu chuẩn đạo đức của toàn xã hội mới được duy trì ở một tầng thứ nhất định. Từ hoàng đế đến các đại thần, từ quan chức đến dân thường đều kính Trời, kính Thần. Những ai đến chùa thắp hương, cầu khấn sẽ cảm thấy như Thần đang lắng nghe và tin rằng chỉ có Thần mới công bằng nhất. Đương nhiên, Thần cũng sẽ cho con người những “hồi báo”, “Thiên nhân hợp nhất” có lẽ là cách giải thích tốt nhất ở đây.
Từ thời xa xưa, cổ nhân đối đãi với thệ ước là vô cùng thận trọng, bởi lời thề vừa thốt ra miệng thì đều được trời đất quỷ thần chứng giám. Nếu như thái độ ngôn hành không phù hợp với lời thề ấy, nhất định sẽ rước lấy tai họa, nhận phải kết cục bi thảm.
Ngô Giáp, người quê ở Lâm Xuyên, tỉnh Giang Tây, trong lúc làm ăn buôn bán ở Quý Châu từng lén lút qua lại với một cô gái người bản xứ. Cô gái nói: “Nhà của chàng cách nơi này mấy ngàn dặm, một khi chàng trở về quê nhất định sẽ thành gia lập thất, ta ở nơi này sẽ thành cành khô lá úa mất thôi!”.
Ngô Giáp bèn nói: “Dù ta có trở về, nhưng nhất định sẽ quay lại đây rất nhanh thôi, rồi nghĩ cách để cho chúng ta danh chính ngôn thuận trở thành phu thê, sống bên nhau đến đầu bạc răng long. Nàng không cần nói những lời như vậy!”.
Cô gái vẫn cảm thấy không yên tâm, khóc lóc nỉ non, Ngô Giáp cũng cảm thấy rất đau lòng, không có cách nào để an ủi, liền nói: “Nếu nàng không tin thì chúng ta tìm nơi nào đó lập lời thề ước trước Thần linh được không?”. Cô gái nghe xong liền gật đầu đồng ý.
Trong vùng cách đó không xa có một ngôi miếu thờ, vô cùng linh nghiệm. Hai người liền cùng đi vào trong miếu, dâng hương phát lời thề rằng: “Chúng con một nam một nữ, từ sớm đã kết mối lương duyên, nguyện sẽ trở thành vợ chồng. Sống thì đồng lòng, chết chung một huyệt. Nếu như phạm lời thề này, xin Thần linh cứ trừng phạt“. Sau khi phát lời thề ước, tình cảm của hai người ngày càng sâu đậm.
Ngô Giáp vẫn thường suy nghĩ biện pháp để hai người có thể lén lút gặp nhau, cô gái liền nói: “Không cần phải như vậy. Ở Giang Tây, cha ta có quen thân với hơn chục người bạn, hơn nữa cha cũng rất mực coi trọng chàng, nếu chàng có thể nhờ được một người trong số họ làm mai mối, dựa theo nghi thức cầu hôn thông thường, thì ai nói không được chứ? Cần gì cứ phải mang hành lý khắp nơi trốn tránh, sợ bị người đời nhạo báng?”.
Ngô Giáp nói: “Vậy thì tốt quá. Có điều ta vừa nhận được thư của cha, chắc phải tạm thời trở về quê nhà một chuyến để an ủi song thân, thời gian chắc cũng không quá một năm; hơn nữa ta cũng có thể xin cha mẹ tán thành chuyện hôn nhân của chúng ta, như vậy chẳng phải càng tốt hơn sao?”. Cô gái thấy rằng những lời này có đạo lý, nên cũng đành chấp nhận.
Đêm trước khi chia ly, cô gái nói với Ngô Giáp rằng: “Chúng ta đã có lời thề non hẹn biển, nhất định không thể thay đổi. Nếu có thể trở về sớm một ngày, chúng ta sẽ có thêm một ngày vui vẻ. Nếu chậm trễ quá lâu, biết đâu sẽ có người đi lấy người khác. Nếu đúng như vậy, ta dù chết cũng sẽ mang theo mối hận này 3 kiếp”.
Ngô Giáp nói: “Ta đã ủy thác một người đồng hương làm mai mối, hẳn là không có gì phải lo lắng. Ta nhất định sẽ trở lại đúng thời hạn”. Nói xong, hai người rơi lệ cáo biệt.
Khi Ngô Giáp trở về quê nhà ở Giang Tây, mới biết cha đã sắp đặt hôn ước cho anh với một cô gái nhà họ Phong, và anh không thể cưỡng lại. Sau đó, Ngô Giáp lại nhận được lá thư từ đồng hương ở Quý Châu, nói rằng gia đình bên kia đã chấp nhận, nói anh mau chóng trở lại Quý Châu để tiến hành hôn lễ.
Ngô Giáp xưa nay vốn e sợ người cha nghiêm khắc, nên không dám nói với cha về sự tình tại Quý Châu. Trong tình thế tiến thoái lưỡng nan, anh liền nảy sinh ý định vi phạm lời thề, không muốn quay trở lại Quý Châu nữa.
Sau này, cha mẹ của Ngô Giáp cũng lần lượt qua đời, gia cảnh anh ta cũng dần dần suy bại. Ngô Giáp sau này trở thành một người ăn xin lưu lạc, cuối cùng vì bệnh tật phát tác mà qua đời.
Người xưa đối đãi với thệ ước là vô cùng thận trọng, bởi lời thề vừa thốt ra miệng thì đều được trời đất quỷ thần chứng giám. Nếu như thái độ ngôn hành không phù hợp với lời thề ấy, nhất định sẽ rước lấy tai họa.
Nguồn: Sound of hope
Lan Hòa biên tập