Đối với các con mà nói, bố mẹ chính là người thầy đầu tiên của chúng. Tất nhiên, việc giáo dục của thầy cô giáo ở nhà trường là rất quan trọng, nhưng giáo dục trong gia đình đóng vai trò then chốt đối với sự trưởng thành của trẻ em.
Vương Dương Minh, là một trong những nhà triết học vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc. Trong cuộc sống thường nhật, tất cả công phu tâm huyết của ông đều dồn hết cả vào việc học tập cũng như giáo dục con cháu đời sau.
Trong việc giáo dục con cái, Vương Dương Minh đặc biệt chú trọng 3 yếu tố sau:
1. Trở thành một người tốt quan trọng hơn bất cứ điều gì
Cổ nhân có câu: “Đạo đức gia truyền, thì gia tộc hưng thịnh trên 10 đời. Lấy việc đọc sách làm báu vật gia truyền thì đứng thứ hai. Lấy giàu sang phú quý làm báu vật truyền gia thì không quá 3 đời”.
Vương Dương Minh đã từng bị Lưu Cẩn truy đuổi và bị dân làng Long Trường công kích. Dù đối diện với nguy hiểm nhưng ông không làm gì trái với đạo nghĩa, vẫn một lòng tin vào sức mạnh của thiện lương. Ông đã dùng đức để báo oán, giúp dân làng xây nhà, đọc sách và làm ruộng.
Trong thư Vương Dương Minh viết cho con mình, ông nói: “Phàm làm người, quan trọng chính là tâm địa”.
Trở thành một người tốt quan trọng hơn bất cứ điều gì khác. Cũng giống như quả trên cây, lương tâm của con người là cái cuống, nếu thay cái cuống thì quả tất nhiên quả sẽ rụng.
Người tử tế, lương thiện luôn là người biết yêu thương người khác, là người có nhiều thiện duyên, những người sống như vậy thì đương nhiên có nhiều người yêu mến.
Người có trái tim lương thiện sẽ không bao giờ làm tổn thương người khác, bởi vậy mà tự nhiên sẽ tránh được nhiều việc hung dữ.
Sống thiện lương là một loại trí huệ, người thông minh chưa chắc đã là người thiện lương, nhưng người thiện lương ắt là người thông minh nhất.
2. Đọc sách chăm chỉ là ngưỡng cửa thấp nhất tiến lên con đường cao quý
Quy tắc đầu tiên trong gia đình của Vương Dương Minh là: chăm chỉ đọc sách.
Đọc sách chính là con đường căn bản tiếp thu tri thức của nhân loại từ xưa đến nay.
Vương Dương Minh cả đời luôn chuyên cần đọc sách, khi còn nhỏ, mỗi ngày ông đều đọc sách đến nửa đêm. Có lúc mệt quá đến mức ói ra máu.
Cha Vương Dương Minh vì lo lắng cho thân thể của con nên ngày nào cũng gõ cửa bắt cậu tắt đèn đi ngủ.
Tất nhiên, đọc sách cũng cần phải có quy chuẩn, không thể bất cứ quyển sách nào cũng đọc, mà cũng cần có sự chắt lọc.
Vương Dương Minh có rất nhiều sách binh pháp, nhưng ông lại nhìn nhận rằng binh pháp có muôn vàn phương pháp nhưng tất cả binh thư mà ông đọc chỉ dạy ông có một điều, đó là: “Tâm bất động” trước mọi thị phi binh biến.
Thứ hai là đọc các tác phẩm kinh điển.
Có rất nhiều sách trên thế giới. Nếu bạn đọc hết chúng, thì cả đời cũng không đọc hết, vì vậy tốt hơn hết bạn nên chỉ đọc những tác phẩm kinh điển. Mặc dù những cuốn sách khác có muôn sắc nhưng trên thực tế cũng đều là bám theo nội dung, ý nghĩa của những sách kinh điển mà ra.
Chỉ cần một người hình thành thói quen đọc sách, điều đó tương đương với việc đem trí huệ của nhân loại vận dụng cho mình.
Một đứa trẻ có thói quen đọc sách sẽ có tri thức, có tầm nhìn, có khuôn phép. Người có nhân cách ắt là người thiện lương. Mà một đứa trẻ có thể nuôi dưỡng tấm lòng thiện lương, vậy các bậc cha mẹ còn điều gì phải lo lắng?
3. Sự thống nhất giữa kiến thức và hành động
Cái gọi là “sự thống nhất giữa kiến thức và hành động”, nghĩa là giữa tri thức, lý tưởng và hành động phải kết hợp với nhau không thể tách rời, nói được làm được.
Khi chúng ta nói rằng một người tử tế, người đó hẳn đã làm những việc tốt. Chỉ nói mà không thực hành là một người giả tạo, chỉ có hình thức mà không có thực tế.
Đối với việc đọc sách cũng vậy. Nếu như không thể vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn thì cũng như bàn việc quân trên giấy. Trong cuộc sống thực tiễn, có rất nhiều sự việc chỉ khi nào chúng ta bắt tay vào hành động mới có thể biết được thực hư.
Ngay từ khi còn nhỏ, chúng ta phải dạy cho trẻ khả năng rèn luyện thói quen.
Vương Dương Minh đã đạt được rất nhiều thành tựu trong cuộc đời của mình, bao gồm thơ ca, hội họa, thư pháp, chiến tranh và giáo dục quân sự.
Có được điều này chính là nhờ vào việc ông kết hợp được lý thuyết trong sách và thực hành trong thực tiễn.
Nếu gặp phải vấn đề trong cuộc sống, hãy để con cái của bạn giải quyết điều đó trước. Suy nghĩ chán chê rồi mới bắt tay vào làm, không bằng bắt tay vào làm từng chút một, dũng cảm thử sai để nhận ra bài học. Trong hành động từ từ điều chỉnh lại nhận thức của chính mình và sau đó bắt đầu từ sự hiểu biết mới để thay đổi chiến lược của riêng họ.
Cơm phải ăn từng miếng, đường phải đi từng bước, kiên trì thực hành sẽ tạo nên thành công. Trí phải đi đôi với hành, sự hiểu biết phải được thể hiện thành hành động, nếu không, nó không thể được coi là tri thức thực sự.
Thiên Hà biên tập
Nguồn: soundofhope