Thảo quyết minh – cây thuốc mọc hoang giúp chữa trị nhiều bệnh
Loài cây dễ sống này là thảo quyết minh, nó có nhiều công dụng như được dùng chữa một số bệnh về mắt như viêm màng kết mạc cấp tính, viêm võng mạc, quáng gà; bệnh tăng huyết áp, đau đầu, mất ngủ, táo bón kinh niên, bệnh ngoài da do nấm, bệnh chàm ở trẻ em.
Thảo quyết minh còn có tên gọi khác là đậu ma, hạt muồng muồng, giả lục đậu, lạc giời, quyết minh. Thảo quyết minh thường mọc hoang ở những cánh đồng, vùng đất trống.
1. Mô tả dược liệu
Thảo quyết minh là thực vật thân thảo, nhỏ; cao khoảng 30 – 90cm, một số cây có thể cao lên 1, 5m. Cây có lá kép, có hình lông chim, lá mọc so le, mỗi lá có khoảng 2 – 4 lá chét. Lá chét hình trứng mở rộng ở đầu lá, dài khoảng 3 – 5cm, rộng khoảng 15 – 20mm.
2. Bộ phận sử dụng
Bộ phận dùng làm thuốc của thảo quyết minh là hạt, gọi là quyết minh tử. Thân và lá cây có thể dùng để nấu canh, xào ăn kèm cơm để hỗ trợ an thần, ích gan tiêu độc.
3. Thu hái và chế biến
Thời gian tốt nhất để thu hái thảo quyết minh là vào tháng 9 – 11. Lúc này quả chín đều phù hợp để thu hái, bào chế thành dược liệu. Sau khi thu hái quyết minh tử, mang về phơi khô, đập dập, lấy hạt và phơi cho hạt khô hoàn toàn.
4. Bảo quản dược liệu
Quyết minh tử rất dễ ẩm mốc và sinh ra nấm. Do đó, sau khi bào chế dược liệu cần bảo quản ở nơi khô ráo, tránh độ ẩm không khí cao. Thỉnh thoảng có thể mang thuốc đi phơi nắng để tránh ẩm mốc.
5. Công dụng thảo quyết minh theo Y học hiện đại
– Tác dụng nhuận tràng
Do có các chất Anthranoid, thảo quyết minh có tác dụng gia tăng sự co bóp của ruột làm cho sự tiêu hóa được tăng cường, đại tiện dễ dàng mà không đau bụng, phân mềm không lỏng, trị được táo bón.
– Tác dụng an thần
Thảo quyết minh có tác dụng an thần. Biểu hiện trên điện não đồ làm tăng các thành phần sóng chậm, giảm sóng nhanh, giảm hoạt hóa với các tế bào thần kinh của thể lưới và vỏ não.
– Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm
Dạng chiết cồn từ hạt thảo quyết minh có tác dụng ức chế các loại vi khuẩn như tụ cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn đại tràng, thương hàn, phó thương hàn. Cao nước từ hạt có tác dụng ức chế một số nấm gây bệnh ngoài da.
– Tác dụng hạ huyết áp, hạ lipid máu
Các nghiên cứu trên vật thí nghiệm chỉ ra rằng thảo quyết minh có vai trò trong việc hạn chế hình thành mảng xơ vữa động mạch, hạ cholesterol toàn phần và triglycerid, kiểm soát nồng độ lipid trong máu và hạ huyết áp.
6. Bài thuốc kinh nghiệm
– Khó ngủ, ngủ hay mê, hay hồi hộp, huyết áp cao
Thảo quyết minh 20g, mạch môn 15g, tâm sen (sao) 6g. Sắc nước uống.
– Chữa viêm kết mạc cấp tính, mắt đỏ đau, chảy nước mắt nhiều, sợ ánh sáng
Thảo quyết minh, dã cúc hoa mỗi thứ 9g; mạn kinh tử, mộc tặc mỗi thứ 6g. Sắc nước uống
– Nấm da, hắc lào
Thảo quyết minh 20g, rượu 40-50ml, dấm 5ml. Ngâm trong 10 ngày. Lấy nước này bôi lên các chỗ hắc lào đã rửa sạch.
– Chữa cao huyết áp, lipid máu cao, đau đầu, táo bón, giảm cân
Thảo quyết minh sao vàng, giã dập, pha với nước sôi, ngày chia 2-3 lần, uống như nước chè.
Những điều cần lưu ý
Người tiêu chảy và huyết áp thấp, phụ nữ mang thai không nên dùng.
Không nên dùng liên tục kéo dài vì có thể gây nôn và tiêu chảy.
Thiên Hà biên tập
Nguồn: Tổng hợp