Nhiều người trong chúng ta không ý thức được việc chúng ta tự đề cao mình quá khiến những người xung quanh cảm thấy bạn đang khoa trương và tự quảng cáo cho mình. Tự cao chính là nguyên nhân dẫn đến thất bại và những quyết định sai lầm không gì cứu vãn được.
Trong Chu Dịch giảng: “Khiêm thụ ích, mãn chiêu tổn”, nghĩa là: khiêm nhường sẽ nhận được lợi ích mà tự mãn thì bị mất đi. Một người nếu như tự cao tự đại, thì cho dù đi tới bất cứ đâu cũng đều không nhận được sự chào đón của người khác. Cho nên thất bại lớn nhất của đời người là tự cao, tự đại.
Người tự tin biết nhìn lại bản thân từ ý nghĩ, lời nói, cho tới hành động. Trong khi đó, người tự cao, tự đại coi cái tôi của mình là trên hết. Họ thường so sánh hơn thua, đúng sau với người khác và không chịu nhún nhường bất cứ một ai. Họ sẽ làm bất cứ điều gì để chứng minh cho người khác thấy họ đang tài giỏi hơn mọi người. Từ đó là dễ dẫn đến quyết định sai lầm do quá hiếu thắng, không suy nghĩ chín chắn.
Câu chuyện của Thiên Lý Mã sẽ giúp chúng ta hiểu một phần nào đó về tính tự cao tự đại này:
Có một con thiên lý mã trẻ tuổi, đang đợi Bá Nhạc (người có tài xem tướng ngựa) đến phát hiện ra nó. Thương gia đến, nói: “Bạn sẵn lòng đi theo tôi không?”; Ngựa lắc đầu nói: “Tôi là thiên lý mã, sao có thể đi theo thương gia vận chuyển hàng hóa được?”
Binh lính đến, nói: “Bạn có muốn đi theo tôi không?”; Ngựa lắc đầu nói: “Tôi là thiên lý mã, một binh sĩ bình thường sao có thể phát huy hết khả năng của tôi?”
Thợ săn đến, nói: “Bạn sẵn sàng đi theo tôi không?”; Ngựa lắc đầu nói: “Tôi là thiên lý mã, sao có thể đi theo hầu thợ săn?”
Ngày qua ngày, năm qua năm, con ngựa vẫn chưa tìm được cơ hội lý tưởng cho mình. Rồi một ngày, khâm sai đại thần phụng mệnh đến nhân gian tìm kiếm thiên lỹ mã. Thiên lý mã gặp được khâm sai đại thần, nói: “Tôi chính là thiên lý mã mà ông muốn tìm.”
Khâm sai hỏi: “Bạn có thông thuộc đường đi trên đất nước chúng ta không?”, Ngựa lắc đầu; “Bạn đã từng ra trận, có kinh nghiệm tác chiến chưa?”, Ngựa lắc đầu
Khâm sai lại hỏi: “Tôi có thể dùng bạn vào việc gì?”; Ngựa trả lời: “Tôi có thể một ngày đi được một nghìn dặm, một đêm đi được 800 dặm”
Khâm sai đại thần cho ngựa chạy thử một đoạn đường. Ngựa cố gắng hết sức chạy tiến lên phía trước, nhưng chỉ được vài bước nó đã thở hồng hộc, mồ hôi chảy đầm đìa.
“Bạn già rồi, không dùng được!”, nói xong khâm sai liền bỏ đi.
Cảm ngộ: Hôm nay, những nỗ lực dường như bình thường của bạn đều là tích lũy cho tương lai. Mỗi một lần kinh nghiệm, một lần không vui, bị từ chối đều đặt nền móng cho thành công sau này. Không phải chờ đến lúc già, không chạy nổi nữa mới hối hận.
Bằng cấp không có nghĩa là có năng lực, văn bằng không có nghĩa là có văn hóa, quá khứ huy hoàng chỉ là lịch sử để nhớ lại. Vì vậy, ngày hôm qua như thế nào không quan trọng, quan trọng là hôm nay ra sao, ngày mai sẽ thế nào!
Cuộc sống là một chuyến hành trình dài để khám phá và hoàn thiện bản thân thông qua việc đi tìm về những giá trị bên trong để hiểu hơn mình là ai. Những điều đó có thể dễ dàng thực hiện khi chúng ta được chữa lành, thay đổi tích cực bằng việc quan tâm, và thương mến, trân trọng chính mình.
Trong cuộc sống chúng ta có thể gặp nhiều khó khăn, gian khổ nhưng chỉ cần cố gắng, kiên trì vượt qua thì nhất định sẽ có một tương lai tốt đẹp! Tự cao, tự đại thường coi thường người khác với tâm lý cố chấp, bảo thủ và độc đoán, cho rằng bản thân tài giỏi hơn người. Như vậy, họ sẽ cô độc trong cuộc sống mà chính mình tạo ra.
Hằng Tâm sưu tầm