“Tứ đại hư”: lười là khí hư; mụn nhiều là âm hư; rụng tóc là huyết hư; sợ lạnh là dương hư! Hãy xem bạn có loại hư nào không?
1, Lười biếng là khí hư
Theo đông y, khí đến từ 3 khía cạnh của cơ thể con người: tiên thiên có tinh khí (thận), hậu thiên hấp thụ là thủy cốc khí (tỳ vị), hô hấp là không khí (phổi), do đó khí hư bao gồm ba khía cạnh: thận hư, tỳ hư, phổi hư.
Nói chung, người khí đủ thì khỏe mạnh, tay chân hoạt bát, leo núi hay làm các việc cũng không thành vấn đề, đặc biệt náo động. Đặc điểm lớn nhất của người khí hư chính là “lười”, lười nói chuyện, lười nhúc nhích, hận không thể cả ngày “nằm thẳng cẳng”, hoạt động hoặc làm việc một tý sẽ thở hồng hộc, cảm giác rất mệt mỏi…
Đối với những người khí hư, thường nên ăn thực phẩm có tác dụng bổ khí, tính bình vị cam của hoàng kỳ là lựa chọn tốt nhất. Điều này là do hoàng kỳ được coi là “một trong những loại thuốc bổ khí nhất; nghiên cứu hiện đại cũng phát hiện ra rằng hoàng kỳ có chứa saponin, sucrose, polysaccharides, nhiều axit amin, axit folic và selen, kẽm, đồng cùng các nguyên tố vi lượng khác.” Dùng hoàng kỳ ngâm nước uống, đối với khí hư và mệt mỏi có tác dụng rất tốt.
2, Mụn nhiều là âm hư
Âm tương đương với thủy (nước) và tân dịch (nước bọt), cái gọi là âm hư, chủ yếu đề cập đến sự thiếu hụt các âm dịch như tân dịch tinh huyết của cơ thể con người. Nếu âm dịch trong cơ thể không đủ, giống như mùa xuân không có mưa và sương, cũng giống như mất nguồn nước tưới cho ruộng đất. Cho nên trong “Tố vấn ngược luận” có nói: “âm hư thì nội nhiệt, mà thở đến khô khát, cho nên muốn uống đồ lạnh.”. Khi tạng phủ, ngũ quan, làn da của cơ thể mất đi độ ẩm, cơ thể sẽ khô ráp, cho nên đặc điểm điển hình nhất của âm hư chính là một chữ: Táo (khô)! Biểu hiện nổi bật nhất là mụn trên khuôn mặt.
Âm hư thì làm sao bây giờ? Địa hoàng ngâm nước hoặc nấu canh là lựa chọn rất tốt, nó có vị ngọt tính hàn có thể sinh tân, có tác dụng dưỡng âm nhuận táo sinh tân.
3, Rụng tóc là huyết hư
Máu vận chuyển chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể, huyết hư giống như cơ thể con người không đủ dịch dinh dưỡng, dẫn đến cơ thể khô héo, suy dinh dưỡng, con người dễ bị rụng tóc.
Kiểu người huyết hư này nếu muốn điều trị, đầu tiên phải kiện tỳ và vị. Bởi vì các chất cơ bản tạo ra huyết chủ yếu đến từ tinh chất thủy cốc được chuyển hóa sinh ra bởi tỳ và vị. “Nội kinh” nói: “trung tiêu thụ khí lấy dịch, biến hóa thành đỏ, gọi là huyết. “Chứng trị chuẩn thằng” nói: “tỳ vị giả, khí huyết chi phụ giã” (ý nói tỳ vị cũng như là cha đẻ của khí huyết). lá lách và dạ dày có chức năng mạnh mẽ, có thể lấy thủy cốc tinh vi chuyển hóa thành khí huyết.
Âm hư thì làm sao bây giờ? Đương quy ngâm nước là lựa chọn tốt, đương quy được gọi là bổ huyết thánh “dược”, nó vị cam, tân, khổ, tính ôn; thuộc kinh can, tâm, tỳ kinh. Vị ngọt tinh ôn của nó giúp nhuận tràng và bổ huyết, thực sự có công hiệu bổ huyết cho người bị huyết hư, huyết khô có thể nhuận, hơn nữa giá rẻ, có thể cho vào canh, sắc trà hoặc để nấu nướng đều được, là lương tâm “dược” của giới bổ huyết.
4, Sợ lạnh là dương hư
Dương hư chỉ dương khí của cơ thể không đủ, dương khí có tác dụng làm ấm, Đông y cho rằng dương hư dẫn đến ngoại hàn, dương khí của cơ thể không đủ, chức năng làm ấm suy yếu, người dương hư toàn thân sẽ lạnh, đặc điểm điển hình nhất chính là: sợ lạnh!
Dương khí không đủ, nói chung chủ yếu là do tỳ thận dương hư, đặc biệt thận dương là gốc rễ của chứng dương, mà “thận chủ sinh sản”, “thận chủ cốt”, “thận chủ thủy”, bởi vậy người dương hư dễ xuất hiện hiện tượng dục giảm thoái, đau thắt lưng và chân.
Đông y điều chỉnh thể chất dương hư như thế nào? Uống nước gừng đường nâu là một lựa chọn tốt. gừng 30g, sau khi sắc, thêm đường nâu trộn đều để uống là được.
Thảo Nguyên biên dịch
Nguồn: Aboluawang