Người xưa thường nói: “Có phúc mặc sức mà hưởng”, hết thảy phúc phận đều từ đức mà sinh ra.
Tự cổ chí kim, phúc họa vô môn, tất cả đều do tâm người tạo ra. Cổ nhân có câu: “Mệnh tự mình tạo, phúc tự mình cầu”, ai mà hiểu được tự khắc sẽ bình an.
Chúng ta thường chỉ nhìn thấy được tài phú, mà không thấy được rằng, muốn có tài phú thì cần phải phúc khí. Phúc khí của mỗi người không phải do trời định mà do tự mình tạo ra – hay nói chính xác hơn, phúc khí là do tự thân mỗi người tạo lập.
Phúc do tự mình tu dưỡng, thiện đãi với người khác cũng chính là thiện đãi với chính bản thân mình
Đạo Trời xưa nay luôn công bằng, không thiên vị một ai, nhưng lại thường ưu ái người thiện. Vào thời Xuân Thu, một hôm Tần Mục Công bị mất con ngựa.
Không may dân chúng ở núi Tiên Sơn bắt được con ngựa ấy và mổ thịt ăn. Khi quan phủ địa phương bắt những người giết ngựa giao cho Tần Mục Công, Tần Mục Công không xử phạt mà lại mời họ uống rượu.
Mọi người thấy làm lạ mới hỏi Tần Mục Công, ông trả lời rằng: “Họ đã ăn thịt ngựa, nếu như không uống rượu sẽ tổn hại đến thân thể”.
Sau này khi Tần Mục Công đem quân đánh nước Tấn, bị quân địch bao vây. Bách tính hay tin liền liều mình cầm vũ khí ra chiến trường để báo đáp ân đức mời rượu cứu mạng năm xưa của ông. Cuối cùng, Tần Mục Công không những thoát nạn mà còn đánh bại nước Tấn.
Vậy nên, sống ở đời cứu giúp người khác cũng chính là cứu giúp chính mình, mở cho người một lối đi cũng chính là mở cho mình một lối thoát. Tần Mục Công nhờ vào đức nhân nghĩa đối đãi với bách tính của mình mà có được phúc báo, đó cũng chính là tự cứu lấy mình, phúc tự mình cầu.
Thượng thiện nhược thuỷ, học cách giống như nước, đem lại lợi ích cho muôn vật mà không tranh giành
Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy, thủy thiện lợi vạn vật, phù duy bất tranh, cố vô vưu” ý tức nói nước là tốt nhất, nước đem lại lợi ích cho muôn vật mà lại không tranh giành. Đây chính là nói tới phẩm hạnh tối cao của bậc quân tử nhân nghĩa cũng giống như nước vậy.
Nước có lợi cho vạn vật, trước sau như một không hề tranh đua hơn kém với vạn vật, luôn bao dung với tất cả mọi vật, có thể ở nơi mà vật khác không muốn ở cho nên nước gần với Đạo.
Phạm Trọng Yêm thời Tống từng mua một trang viên ở Tô Châu. Có vị thầy phong thuỷ nói rằng trang viên này long mạch rất tốt, sau này ắt sẽ xuất sinh một đại quan.
Phạm Trọng Yêm nghe xong lập tức đem trang viên tặng cho vùng Tô Châu làm trường học. Ông cho rằng mình không thể độc chiếm mảnh đất cát kinh chi địa này được, cần đem lộc Trời chia sẻ với bách tính Tô Châu để càng có nhiều người học được lên cao, cải biến hoàn cảnh của mọi người.
Quả nhiên sau này vùng đất Tô Châu xuất sinh ra vô số nhân tài, hoàn cảnh xã hội nơi đó cũng ngày một hưng thịnh.
Về phần gia tộc Phạm Trọng Yêm, cũng nhờ vào phẩm chất và đức hạnh của mình mà gia tộc của ông được trường thịnh bất thoái… Trong khi các gia tộc khác không ngừng gặp nhiều sóng gió thăng trầm để rồi đi đến lụi tàn một cách nhanh chóng thì gia tộc Phạm Trọng Yêm lại trường tồn đến hơn 800 năm, mãi cho đến thời kỳ đầu Dân Quốc vẫn cường thịnh và không ngừng phát triển.
Làm việc thiện cũng không thể cưỡng cầu, sống theo tự nhiên
Trong cuốn Đạo Đức Kinh Lão Tử nói: “Thượng đức vô vi nhi vô dĩ vi, hạ đức vô vi nhi hữu dĩ vi”. Người thượng đức là người tùy kỳ tự nhiên, sống thuận với tự nhiên, làm người đối nhân xử thế đều là vô vi, còn người hạ đức là người sống theo tự nhiên nhưng làm việc thiện là hữu ý, vì truy cầu tư lợi mà làm việc thiện.
Trong cuốn Liêu Trai Chí Dị có viết: “Hữu ý làm việc thiện, tuy thiện nhưng không thưởng; vô ý mà làm ác, tuy ác nhưng không phạt”. Đây gọi là vì thiện mà thiện, vì muốn được phúc báo của việc làm việc thiện mà cố ý đi làm việc thiện thì chính là ngụy thiện.
Mạnh Tử từng nói: “Nhân tính chi thiện dã, do thủy chi tựu hạ”, thiện lương cũng giống như nước, luôn chảy về chỗ trũng một cách tự nhiên. Người thiện lương cũng lại như thế, làm việc thiện bởi đó là điều nên làm, được xuất phát bởi nội tâm chứ không phải làm vì được lợi.
Vì muốn được phúc khí mà cố tình đi làm việc tốt thì động lực vẫn là vì mình. Người như vậy không phải là người thiện thực sự, cũng giống như đạo tặc, vì lợi ích mà lấy đồ của người khác. Vậy nên cũng nói, người ngụy thiện và người ác cũng là đồng đẳng.
Không vì việc thiện nhỏ mà không làm
Lão Tử giảng: “Việc khó trong thiên hạ thì cần làm chỗ dễ, việc lớn trong thiên hạ thì cần phải làm tỉ mỉ”. Ở đây Lão Tử muốn nói, xử lý việc khó phải bắt đầu từ chỗ dễ, giải quyết việc trọng đại phải bắt đầu từ việc nhỏ.
Trong Pháp Cú Kinh có viết: “Giọt nước tuy bé, nhưng dần thành đại khí, việc thiện nhỏ không tích, không thể thành Thánh. Xem nhẹ việc ác nhỏ mà làm, việc ác nhỏ tích tụ cũng đủ để diệt thân”.
Cũng như câu “Nước chảy đá mòn”, tuy một giọt nước chẳng đủ để làm nên điều vĩ đại, nhưng nhiều giọt nước tích lại thì đá kia có cứng cũng bị mài mòn theo năm tháng. Nếu như không bắt đầu bằng những việc thiện nhỏ thì cũng không cách nào tu thành Thánh nhân.
Tương tự như vậy, đừng nên xem thường việc xấu nhỏ mà tự thân gây tội, việc nhỏ tích tụ dần dần cũng thành việc lớn, đủ hại một đời.
Đừng cho rằng việc thiện nhỏ không đáng kể gì, dù là việc thiện nhỏ cỡ nào đi chăng nữa, dần dần tích lũy, tâm thái tự nhiên sẽ có thay đổi, năm tháng đi qua, dung mạo, khí chất cũng từ đó mà thay đổi.
Có câu: “Nhân sinh như một tách trà, tu tâm tích đức mới là nhân sinh”, cổ nhân xếp đức hạnh và trí tuệ cao hơn vô số lần so với lợi ích vật chất đơn thuần. Bởi họ thấu rõ đạo lý “hết thảy phúc phận đều từ đức mà sinh ra”. Bởi vậy, một người luôn có lòng hướng thiện, tu tâm dưỡng tính, tin vào luật nhân quả “thiện hữu ác báo”, một lòng thành tâm tín Phật, sẽ luôn gặp nhiều phúc báo.
Nguồn: NTDVN
Chân Nhiên biên tập