Cây đa, bến nước, sân đình là hình ảnh quen thuộc với nhiều làng quê Việt Nam. Nhưng hiếm ở đâu có được cây đa như ở đình Yên Lạc ( xã Cần Kiệm – huyện Thạch Thất – Hà Nội), cành lá xum xuê, tỏa rộng cả vài trăm m2, nhưng đặc biệt hơn là cây có tận 9 gốc, mà gốc nào cũng to cỡ vài người ôm.
Ngôi làng chỉ cách trung tâm Hà Nội chưa đầy 40km, với 500 tuổi đời có lẻ, tán rộng đến vài trăm mét, có tới 9 gốc đa mấy người ôm không xuể, chừng đó đã đủ để gọi tên “cụ đa” cổ kính ở đình Yên Lạc này một cách đầy ngưỡng mộ.
Với người làng, cây đa như một bộ phận không thể tách rời, là nơi trú mát của bao nhiêu thế hệ, từ những cụ già gần trăm tuổi, xưa kia còn chơi trò con nít dưới gốc đa, giờ đã bạc phơ râu tóc, đến những nam thanh nữ tú lấy gốc đa làm nơi hò hẹn… Cây đa với tuổi đời dài đến vài chục thế hệ chứng kiến biết bao vui buồn của người dân nơi đây, cũng như những thăng trầm, biến thiên của lịch sử…
Dân làng cho biết cây đa cổ 9 gốc này được trồng từ khi làm Đình Yên Lạc vào năm Hồng Đức nguyên niên (1469) đến nay ước cỡ 500 năm tuổi. Trải qua năm tháng, cây phát triển, rễ đa rủ xuống đất tạo nên 9 gốc to nhỏ, uốn lượn liên kết với nhau, vươn cao, làm nên tán cây rộng lớn, che mát cả một khoảng đất rộng trước sân đình…
Cây đa cổ được xem là báu vật linh thiêng mà ông cha đi trước đã ban tặng để bảo vệ dân làng khỏi thiên tai, địch họa, mang tới cuộc sống ấm no, đủ đầy. Quần thể “Cây đa – Bến nước – Sân đình” nơi đây, biểu tượng văn hóa đáng tự hào của làng, đã được công nhận là Cụm di sản văn hóa cấp Quốc gia.
Trả vài tỉ đồng cũng không bán
Trong làng quy ước là tất cả mọi người từ già trẻ lớn bé, đều phải chung tay giữ gìn bảo vệ “báu vật tâm linh”. “Vài năm trước có người đến hỏi mua cây với giá hàng tỉ đồng nhưng chúng tôi nhất quyết không bán” – cụ Nguyễn Thị Bé (82 tuổi – người dân trong làng) chia sẻ.
Ngay cạnh gốc đa là đình làng Yên Lạc đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa, nơi thờ 3 vị Thành hoàng là Trung Công, Hoằng Công và Dũng Công, 3 vị tướng đã giúp vua Hùng đời thứ 18 c, bảo vệ bờ cõi Văn Lang và là những người đã có công gây dựng làng. Người dân nơi đây đã gìn giữ ngôi đình làng, gốc đa cổ thụ 9 nhánh gần 550 tuổi cùng bến nước và tin rằng, đây là mảnh đất lành, đất t̼h̼i̼ê̼n̼g̼ để nâng niu và gìn giữ những tinh hoa văn hoá của ngôi làng cổ kính.
Cuối tuần, những người dân ở đô thị muốn tìm chỗ bình yên thường chạy xe về đây, nghỉ ngơi tham quan cây đa, giếng nước, sân đình, uống một chèn chè xanh rồi thong thả ngẫm về kiếp nhân sinh, hoặc đơn giản chỉ là đếm thời gian trôi.
Thiên Hà biên tập
Nguồn: quehuong.net