Nguồn ảnh: Internet

Cảm Ngộ Nhân Sinh

Cố tranh cãi với kẻ ngốc, bạn sẽ vô tình thành kẻ tiểu nhân

By Đăng Dũng

April 27, 2022

Cái ngu xuẩn của tiểu nhân chính là mệt mỏi vì danh lợi, lại yêu thích việc khăng khăng tranh luận cao thấp với người khác. Còn cái đạo của người quân tử là làm mà không tranh.

Trong cuộc sống có đủ các dạng người, nhưng đối với người hiểu bạn thì bạn căn bản không cần phải giải thích quá nhiều. Nhưng đối với người không hiểu bạn, hay cố ý công kích thì cho dù bạn có giải thích như thế nào đi nữa cũng chỉ là phí công vô ích.

Người luôn tranh giành, cãi lý thì tâm tình sẽ càng ngày càng trở nên phiền muộn, khó chịu. Lâu dần, người tranh lý sẽ từ tâm mà sinh ra trăm bệnh. Trái lại, người không tranh, tâm tình trong sạch, tĩnh tại thì thể xác và tinh thần đều yên vui.

Khi Khổng Tử chu du liệt quốc, một ngày Ngài gặp hai người thợ săn đang tranh cãi đến đỏ cả mặt. Sau khi hỏi lý do, Khổng Tử mới biết họ đang tranh luận một vấn đề nhỏ về số học. 

Người thợ săn lùn nói 8 lần 3 là 24, trong khi người thợ săn cao nói là 23. Hai bên đều khăng khăng là mình đúng và tới mức gần đánh nhau. Cuối cùng, họ quyết định phải có một thánh hiền phân giải và người thắng sẽ được tất cả thú săn.

Hai người nghe nói Khổng Tử là một thánh hiền, do đó họ lập tức nhờ Ngài phán xét. Khổng Tử nói người thợ săn lùn phải cấp thú săn cho người thợ săn cao. Người thợ săn cao chiến thắng và vui mừng rời đi. 

Người thợ săn lùn tất nhiên không phục. Anh ta hỏi trong giận dữ: “3 lần 8 là 24. Ngay cả một đứa trẻ cũng biết điều đó. Ông là một thánh hiền, vậy mà ông nghĩ nó là 23. Ông chỉ có hư danh!”

Khổng Tử cười và đáp: “Anh nói không sai. 3 lần 8 là 24 và đây là một chân lý mà ngay cả đứa trẻ cũng biết. Nếu anh biết chân lý và giữ vững nó, thì như vậy là đủ rồi. Tại sao anh lại tranh luận với một người ngốc về một vấn đề đơn giản như thế?”. Người thợ săn lùn như bừng tỉnh ra. 

Khổng Tử vỗ vai anh ta và nói: “Cá nhân này tuy được thú săn, nhưng anh ta ngốc nghếch cả đời. Còn anh tuy thua cuộc, nhưng đã có một bài học sâu sắc”. Sau khi nghe xong, người thợ săn lùn gật đầu lia lịa tỏ vẻ bội phục cảnh giới tinh thần của Khổng Tử.

Trong cuộc sống, chân lý tuy cần giữ vững, nhưng không nên tranh biện. Do vậy khi bị chỉ trích hay hiểu lầm, chúng ta không cần phải quá mất công giải thích hay biện luận. Tốt hơn là lùi một bước và dùng tâm thái bình hòa để đối đãi. 

Như nhà văn người Mỹ Mark Twain từng nói: “Đừng bao giờ tranh cãi với những kẻ ngu ngốc, họ sẽ kéo bạn xuống cùng đẳng cấp và đánh bại bạn bằng kinh nghiệm”.

Cái ngu xuẩn của tiểu nhân chính là mệt mỏi vì danh lợi, lại yêu thích việc khăng khăng tranh luận cao thấp với người khác. Còn cái đạo của người quân tử là làm mà không tranh.

Kẻ tiểu nhân nhầm tưởng rằng tranh luận không ngớt là khẳng định được chân lý thuộc về mình. Kỳ thực, chân lý vốn không thuộc về người, mà là đạo của vũ trụ. 

Việc của người quân tử là dụng tâm tu dưỡng đến cảnh giới của chân lý, gọi là giác ngộ, viên mãn. Kẻ tiểu nhân lấy cái ngu xuẩn của mình khăng khăng tranh luận cao thấp với người khác. 

Trong Đạo đức kinh, Lão Tử viết: “Đạo của bậc Thánh nhân là làm mà không tranh”. Ba nguyên lý tu dưỡng tối cao của Phật gia chính là “Chân Thiện Nhẫn”. Nhẫn nhịn không tranh biện mới là cảnh giới tu dưỡng cao nhất của đời người.

Nếu như gặp một người không có giáo dưỡng mà lại thích tranh giành thì chỉ có “Nhẫn” mới là cách tốt nhất để hóa giải. Bậc trí giả có thể “Nhẫn, Lui” mà chuyển mê thành ngộ, chuyển khổ thành vui. Là người quân tử nhất quyết không tranh cãi với kẻ tiểu nhân.

Nguồn: Chanhkien.org

Sơn Hà