Dù là Đạo giáo hay Nho giáo, họ đều chú ý đến “đạo trời”. Lão Tử tin rằng trên đời này có “thường đạo” và “phi thường đạo”. Khổng Tử tin rằng chẳng có gì để cầu xin nếu đắc tội với Trời. Những người vi phạm các quy tắc của thế giới sẽ không bao giờ được tha thứ. Dưới con mắt của Khổng Tử, đạo Trời là phép tắc của thế gian này.
Quả nhiên, người phương Tây cũng có lý luận về “Thiên đạo”, tức là “bàn tay vô hình”. Bàn tay này có thể là trong kinh tế thị trường, hoặc cũng có thể là trong các quy luật của tự nhiên.
Nhiều người tin rằng: “Thiên đạo” chắc chắn là tốt. Thực tế, “ Thiên đạo” không đen cũng không trắng, không thiện không ác, tùy thuộc vào bản chất con người. Nếu bản chất con người tốt, Đạo ngày đó tốt, nhưng nếu bản chất con người không tốt, những quy tắc của Đạo ngày đó sẽ bị lạm dụng.
Trời có sáu điều luật này, không trắng không đen, con người không thể vi phạm mà chỉ có thể tuân theo.
1. Kẻ mạnh bắt nạt kẻ yếu
Trong thế giới động vật, kẻ mạnh là vua, đây là một thực tế không thể thay đổi. Và kẻ yếu? Nếu bạn may mắn, có thể sống hết thọ mệnh, và nếu không may bạn có thể bị kẻ mạnh nuốt chửng. Bạn biết đấy, việc kẻ mạnh nuốt chửng kẻ yếu là quy luật tự nhiên.
Trong cuộc sống, không ai chọn được vạch xuất phát cho riêng mình, nghèo và giàu từ lúc mới sinh ra đều là số phận. Những người nghèo khổ sống không có quyền lực nên thường bị người khác ức hiếp.
Tại sao lại nói rằng người nghèo thích bắt nạt người nghèo hơn? Bởi vì có những người nghèo từ khi còn nhỏ đã phải sống trong một môi trường không tốt, họ thường bị người khác nhìn chằm chằm và bắt nạt.
Sở dĩ người nghèo tiếp tục nghèo và người giàu tiếp tục giàu phần lớn là do lòng người nghèo quá nặng, thù ghét người giàu. Tâm lý tức giận và gây thù chuốc oán ở khắp mọi nơi không chỉ tiêu tốn thời gian quý báu mà còn khiến bản thân trở thành “dịch” làm mọi người xa lánh, và đương nhiên cuộc sống nghèo khổ mãi không thể ngóc đầu lên nổi, nghèo vẫn hoàn nghèo.
2. Thiện và ác đồng thời tồn tại
Thiện và ác là hai nhân tố đồng tồn tại trong một con người. Tuy nhiên, lựa chọn hướng về phía nào nhiều hơn thì sẽ hình thành nhân cách cơ bản của người đó như thế.
Tuy nhiên, đối với thiện và ác, có thể chuyển ác thành thiện, đó là “sự khác biệt giữa một suy nghĩ”. Khi tai nạn, thảm họa bất ngờ ập đến, có thể chỉ trong một niệm Thiện – ác mà quyết định sinh mệnh tồn tại hay diệt vong.
Trong cuộc đời, người ta thường xuyên phải đối mặt với sự lựa chọn giữa Thiện và Ác. Hành động tốt xấu tiếp theo cũng chẳng qua chỉ là kết quả của sự lựa chọn này. Có câu “Phật tính nhất xuất, chấn động thập phương thế giới”, lại có câu “Thiện niệm vừa xuất mở ra thiên đàng, ác niệm hễ xuất vùi lấp địa ngục”. Khi tai nạn, thảm họa bất ngờ ập đến, có thể chỉ trong một niệm ấy quyết định sinh mệnh tồn tại hay diệt vong.
3. Mạnh chuyển thành yếu
Con người không phải từ khi ra khỏi bụng mẹ là cố định không đổi thay, trái lại cuộc sống sẽ hết lần này đến lần khác buộc họ phải thay đổi.
Sợ mất thể diện thì lại càng chú ý đến cách nhìn nhận đánh giá của người khác. Mà càng chú ý đến cách nhìn nhận của người khác thì lại càng bỏ qua cảm thụ của bản thân, thì lại càng như một con rối thục mạng làm cho người khác xem. Như thế sẽ từng bước từng bước giam cầm mình trong bóng tối.
Có gia đình rất quyền lực nhưng chả mấy lúc lại suy tàn, gia đình nghèo khó lại bỗng có ngày hưng thịnh. Vậy nên đừng cười người nghèo và xu nịnh người giàu.
4. Nhân quả luân hồi, báo ứng
Chuyện nhân quả, luân hồi báo ứng trong con mắt nhiều người hiện đại dường như là chuyện viển vông, vô căn cứ. Nhưng những nghiên cứu khoa học mới nhất lại đang hé lộ một điều hoàn toàn khác.
Trên một tạp chí của Mỹ từng đăng tải một báo cáo nghiên cứu với chủ đề: “Tâm trạng xấu sinh ra chất độc”.
Trong bản báo cáo nói rằng: “Theo thí nghiệm trong phòng thực nghiệm tâm lý, thì ác niệm của con người chúng ta có thể dẫn tới những thay đổi về chất hóa học trong sinh lý, sẽ sinh ra một loại độc tố trong huyết dịch. Khi con người ở trạng thái bình thường, hà hơi vào trong một cốc đá lạnh thì sẽ đọng lại một thứ vật chất trong suốt không màu.
Còn khi con người ở trong trạng thái oán hận, giận dữ, khiếp sợ, đố kỵ thì thứ vật thể đọng lại sẽ lần lượt cho ra những màu sắc khác nhau. Thông qua phân tích hóa học cho thấy, tư tưởng tiêu cực của con người sẽ khiến bên trong cơ thể người ấy sinh ra độc tố”.
Những điều này sớm đã được tường thuật một cách có hệ thống trong những cuốn sách cổ của Á Đông vài nghìn năm trước. Nếu Khổng Tử từng nói “Nhân giả Thọ” (Người có lòng nhân thường sống thọ), thì trong những sách y học cổ cũng từng giảng: “Chính khí tồn nội, tà bất khả can” (Trong lòng tồn giữ chính khí thì tà không thể can nhiễu).
Bất kể một người làm gì, anh ta không thể thoát khỏi sự hạn chế của “luật nhân quả” của thế giới. Đây là điều mà Lão Tử đã nói, “Lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó lọt”.
Bạn biết đấy, phạm vi của ” Thiên võng” là rất lớn, và nó không chỉ đề cập đến luật. Sự phát triển của tự nhiên và tiến trình của lịch sử đều bị kiểm soát bởi “Thiên võng”. Nó chính là người thi hành “Thiên đạo”.
5. Vật cực tất phản
Khổng Tử từng nói: “Quá do bất cập”, nghĩa là “Hăng quá hóa dở”, chúng ta chẳng phải thường xuyên dùng câu này?
Những lời này đã lý giải sự vật hiện tượng một cách dễ dàng nhất về đạo Trung dung. Đạo lý nhắc nhở mọi người khi làm việc hoặc xử lý vấn đề đừng quá cố chấp, bởi nếu quá đi thì sẽ dẫn đến thất bại, hoặc đem đến kết quả ngược với mong muốn. Vật cực tất phản, đây là nguyên tắc bất biến. Do vậy, khi làm bất cứ việc gì, mỗi người cần phải nắm giữ được sự cân bằng, ngay thẳng trong quá trình thực hiện.
Ví dụ như người ở trên thuyền, nếu ngồi lệch về một bên thì thuyền sẽ lật. Do vậy đạo Trung dung, không đi đến cực đoan, bảo trì sự cân bằng quỹ đạo vô hình trong quá trình thực hiện mọi việc. Trí tuệ cao nhất của Nho giáo chính là khiến mọi người có thể dễ dàng lý giải và hiểu được đạo lý cao nhất trong đời sống hằng ngày.
6. Người muốn thành tựu, phải biết chờ thời cơ
Cổ nhân có câu: “Thời lai thiên địa hòa đồng lực, vận khứ anh hùng bất tự do”, khi thời vận đến, ngay cả đất trời cũng hợp lực vào giúp bạn, nhưng một khi cơ hội đã đi qua, dù có là bậc anh tài tới đâu cũng khó mà xoay sở.
Khi bạn có cơ hội, bạn sẽ có thể đạt được một mức độ nhất định, hoàn thành mong muốn của mình và trở thành người chiến thắng. Tuy nhiên, nếu bạn thiếu thời gian, thì bạn chỉ có thể không nhận được gì.
Tào Tháo bị Lưu Bị đánh bại ở trận chiến Xích Bích thiếu thốn tài sản, và Lưu Bị chưa có cơ hội, cuối cùng bị Gia Cát Lượng dùng kế hoả công vây hãm thiêu rụi.
Ngược lại, Tư Mã Ý và con trai có cơ hội cuối cùng tiêu diệt Tào Ngụy, thôn tính Tam quốc, thành lập nhà Tấn thống nhất. Đây chính là thời đại làm nên anh hùng.
Thành tích của bất kỳ ai cũng cần được liên kết với “thời cơ”. Cái ăn cái mặc tùy chăm chỉ, giàu nhỏ tùy đức, giàu lớn tùy thời. Điều này là rất thực tế.
Nguồn Aboluowang Hằng Tâm