Một người có lòng tự trọng, có lòng trắc ẩn có nghĩa là người đó rất giàu lòng tự tôn. Người ấy biết trân quí lòng tự tôn của người khác nghĩa là người ấy rất tôn trọng chính mình.
Hào phóng là cho đi nhiều hơn những gì bạn có thể cho. Tự trọng là lấy ít hơn những gì bạn cần lấy.
Lòng tự tôn đối với linh hồn giống như ôxi đối với cơ thể. Chặn nguồn ôxi của một người, cơ thể người đó sẽ chết; tước đoạt lòng tự tôn của một người, linh hồn người đó cũng sẽ chết. Nhân vật ông chủ rất giàu có trong câu chuyện sau đây cho ta hiểu sâu sắc về lòng tự tôn đáng quí biết bao.
”Chị là Osin – người giúp việc nhà cho một ông chủ ngoại ngũ tuần, rất giàu có. Đêm xuống, xong việc, vội vàng về với đứa con trai nhỏ 5 tuổi suốt ngày ngóng đợi trong căn nhà tồi tàn..
Hôm ấy, chủ nhà có lễ lớn, mời rất nhiều bạn bè quan khách đến dự tiệc đêm. Ông chủ bảo : Hôm nay việc nhiều, chị có thể về muộn hơn không? – Thưa được ạ, có điều đứa con trai nhỏ quá, ở nhà tối một mình lâu sẽ sợ hãi. Ông chủ ân cần: Vậy chị hãy mang cháu đến cùng nhé.
Chị mang theo con trai đến. Đi đường nói với nó rằng : Mẹ sẽ cho con đi dự tiệc đêm. Thằng bé rất háo hức. Nó đâu biết là mẹ làm Osin là như thế nào kia chứ! Vả lại, chị cũng không muốn cho trí tuệ non nớt của nó phải sớm hiểu sự khác biệt giữa người giàu kẻ nghèo. Chị âm thầm mua 2 chiếc xúc xích.
Khách khứa đến mỗi lúc mỗi đông. Ai cũng lịch sự. Ngôi nhà rộng và tráng lệ… Nhiều người tham quan, đi lại, trò chuyện. Chị rất bận không thường xuyên để mắt được đến đứa con nhếch nhác của mình. Chị sợ hình ảnh nó làm hỏng buổi lễ của mọi người.
Cuối cùng chị cũng tìm ra được cách : đưa nó vào ngồi trong phòng vệ sinh của chủ… đó có vẻ như là nơi yên tĩnh và không ai dùng tới trong buổi tiệc đêm nay. Đặt 2 miếng xúc xích vừa mua để vào chiếc đĩa sứ, chị cố lấy giọng vui vẻ nói với Con : Đây là phòng dành riêng cho con đấy, nào tiệc đêm bắt đầu! Chị dặn con cứ ngồi yên trong đó đợi chị đón về.
Thằng bé nhìn “căn phòng dành cho nó” thật sạch sẽ thơm tho, đẹp đẽ quá mức mà chưa từng được biết. Nó thích thú vô cùng, ngồi xuống sàn, bắt đầu ăn xúc xích được đặt trên bàn đá có gương, và âm ư hát… tự mừng cho mình.
Tiệc đêm bắt đầu. Người chủ nhà nhớ đến con trai chị, gặp chị đang trong bếp hỏi. Chị trả lời ấp úng: Không biết nó đã chạy đi đằng nào… Ông chủ nhìn chị làm thuê như có vẻ giấu diếm khó nói. Ông lặng lẽ đi tìm… Qua phòng vệ sinh thấy tiếng trẻ con hát vọng ra, ông mở cửa, ngây người: Cháu nấp ở đây làm gì ? Cháu biết đây là chỗ nào không ? Thằng bé hồ hởi : Đây là phòng ông chủ nhà dành riêng cho cháu dự tiệc đêm, mẹ cháu bảo thế, nhưng cháu muốn có ai cùng với cháu ngồi đây cùng ăn cơ!
Ông chủ nhà thấy sống mũi mình cay xè, cố kìm nước mắt chảy ra, ông đã rõ tất cả, nhẹ nhàng ngồi xuống nói ấm áp: Con hãy đợi ta nhé. Rồi ông quay lại bàn tiệc nói với mọi người hãy tự nhiên vui vẻ, còn ông sẽ bận tiếp một người khác đặc biệt của buổi tối hôm nay.
Ông để một chút thức ăn trên cái đĩa to, và mang xuống phòng vệ sinh. Ông gõ cửa phòng lịch sự… Thằng bé mở cửa… Ông bước vào: Nào chúng ta cùng ăn tiệc trong căn phòng tuyệt vời này nhé. Thằng bé vui sướng lắm. Hai người ngồi xuống sàn vừa ăn ngon lành vừa chuyện trò rả rích, lại còn cùng nhau nghêu ngao hát nữa chứ…
Mọi người cũng đã biết. Liên tục có khách đến ân cần gõ cửa phòng vệ sinh, chào hỏi hai người rất lịch sự và chúc họ ngon miệng, thậm chí nhiều người cùng ngồi xuống sàn hát những bài hát vui của trẻ nhỏ… Tất cả đều thật chân thành, ấm áp!
Nhiều năm tháng qua đi… Cậu bé đã rất thành đạt, trở nên giàu có, vươn lên tầng lớp thượng lưu trong xã hội. Nhưng không bao giờ quên giúp đỡ những người nghèo khó chăm chỉ. Một điều quan trọng đã hình thành trong nhân cách của anh: Ông chủ nhà năm xưa đã vô cùng nhân ái và cẩn trọng bảo vệ tình cảm và sự tự tôn của một đứa bé 5 tuổi như thế nào”…
Tấm lòng biết tôn trọng người khác đầu tiên biểu hiện ở nhân vật người mẹ trong vai trò là người giúp việc. Chị nhận lời làm việc muộn hơn trong đêm gia đình ông chủ có tiệc lớn là một sự tôn trọng người khác dù hoàn cảnh của chị khá đặc biệt.
Chị âm thầm chuẩn bị đồ ăn cho con mình, và cho nó ngồi trong phòng vệ sinh của nhà ông chủ, nói dối con đây là phòng dành riêng cho con. Với đứa bé thì đó là nơi quá tốt mà nó chưa bao giờ được thưởng thức.
Cách cư xử của ông chủ lại làm vẻ đẹp đó được thăng hoa hơn. Ông không cho đứa bé biết về tên gọi của căn phòng mà nó đang ở vì ông cảm nhận được nó đang hạnh phúc. Niềm hạnh phúc trong veo đó không thể bị phá vỡ và ông đã cùng ngồi ăn với nó.
Trong tâm hồn ngây thơ của cậu bé, nó đã được thưởng thức một bữa tiệc đêm vô cùng thích thú. Và niềm hạnh phúc trọn vẹn trong đêm đó đã trở thành thứ hành trang đẹp đẽ mà nó mang theo suốt cuộc đời. Nếu như đêm hôm đó , có ai đó vô tình làm nó biết về thực tế thì không biết điều phũ phàng gì sẽ xảy ra với nó.
Vậy cũng nói, tình yêu thương, lòng trắc ẩn, lòng tự trọng và lòng tự tôn là những phẩm chất cao quí của một con người. Khi những cái đẹp đó được lan tỏa thì cuộc đời này sẽ đẹp biết bao!
Nhung Nguyễn sưu tầm