Cả thành phố bị biến mất chỉ có hai cha con thoát nạn nhờ người rao “táo lê”

Với những di tích khảo cổ và tài liệu còn ghi chép lại, người ta xác định được đã từng có một thành phố đã tồn tại ở Ninh Hạ. Vào một ngày, bỗng chốc cả thành phố bị tàn phá và nhấn chìm vào lòng đất. Chưa ai biết rõ được lý do vì sao. Nhưng những câu chuyện vẫn đang lưu truyền về quá trình thành phố này bỗng dưng biến mất. Và chỉ có hai người là cha con may mắn thoát nạn nhờ đuổi theo một người suốt ngày rao táo lê.

Tàn tích của một thành phố cổ đại

Ở Ninh Hạ, Trung Quốc, có một tàn tích của thành phố cổ tại thôn Tỉnh Nguy nay còn gọi là thôn Tỉnh Ngộ (thị trấn Miếu Thai, quận Huệ Nông, thành phố Thạch Chủy Sơn). Theo truyền thuyết địa phương, nơi đây chính là một thành phố nổi tiếng của Tây Hạ trong lịch sử có tên là Thành Tỉnh Nguy.

Vào thời điểm đó, Tây Hạ dùng nó như một thành trì quân sự để chiến đấu chống lại quân Liêu và Kim. Trong cuốn “Càn Long Ninh Hạ phủ chí – Di tích lịch sử” có ghi: “Thành Tỉnh Nguy, dưới chân núi Tỉnh Nguy, do Tây Hạ xây dựng, cách 140 dặm về phía Tây Nam.” Địa danh núi Tỉnh Nguy nay chính là núi Họa Thạch ở Trung Quốc.

Theo ‘Tây Hạ thư sự’ do học giả Ngô Quảng Thành thời nhà Thanh biên soạn: ” Năm Tống Thiên Thánh thứ hai (1024 sau Công Nguyên), vào tháng 2 mùa xuân,  Hạ quốc công Đức Minh cho xây Thành Tỉnh Nguy ở Định Châu”, “Định Châu” là phần phía Bắc của Ngân Xuyên ngày nay.

Trong những năm 1960 và 1970, các chuyên gia đã thực hiện hai cuộc khai quật khảo cổ tại đây, kết quả khẳng định đây là thành trì của Tây Hạ. Nơi đây sau đó trở thành địa điểm di tích văn hóa trọng điểm trong thế kỷ 21 được bảo vệ của Trung Quốc.

Vậy thành phố này vì sao lại hoang phế? Tất cả các ghi chép lịch sử đều không chỉ rõ. Ví dụ, trong cuốn ‘Minh – Nhất thống chí’ và ‘Sóc vạn chí’ có ghi lại: “Thành phố hoang tàn Tỉnh Nguy ở Hà Đông, chưa biết rõ nguyên nhân” . Nhưng người dân sống ở khu vực này từ lâu đã lưu truyền về quá trình thành phố này bị hủy diệt.

Hai cha con thoát nạn nhờ đuổi theo người bán táo lê

Những câu chuyện kể lại rằng, vào thời Tây Hạ, có một gia đình ở thành Tỉnh Nguy, người con trai đi làm ăn xa, người con dâu thì ở nhà hầu hạ bố mẹ chồng. Mặc dù con dâu hết sức hiền lương hiếu thuận, nhưng vẫn bị mẹ chồng dùng mọi cách gây khó khăn để mắng chửi. Bố chồng tâm địa hiền lành nhìn thấy cảnh này không nở nên thường xuyên thuyết phục mẹ chồng nhưng bà chẳng chịu nghe chút nào.

Một hôm, khi cô con dâu đang gánh nước vào buổi sáng, thì nhìn thấy một ông lão râu tóc bạc trắng. Ông lão xách cái giỏ vừa đi vừa hô lớn, “zǎo lí, zǎo líle”. Âm Tiếng Việt nghe là: “táo lê, táo lê đi” tiếng Trung Quốc thì tiếng rao này đồng âm với câu: “rời khỏi đây sớm, rời khỏi sớm đi”.

Ông lão vừa đi vừa hô, trên tay lại xách cái giỏ nên ai cũng nghĩ là ông đang bán quả Táo và quả Lê. Hầu như người trên đường không ai quan tâm và để ý đến ông.

Cô con dâu gánh nước về nhà thì thuật lại câu chuyện ông lão rao táo lê cho người bố chồng nghe. Trực giác mách bảo người bố chồng điều gì đó. Người bố yêu cầu cô con dâu dẫn đi kiếm người rao táo lê. Cô con dâu đổ nước vào thùng chứa, rồi dẫn bố chồng đến chỗ lúc nãy ông lão xuất hiện.

Khi hai cha con vừa đến nơi thì ông lão vừa xách giỏ bước ra khỏi thành. Ông vẫn vừa đi vừa hô to “zǎo lí, zǎo líle”. Cả hai nhanh chóng đuổi theo ông già râu trắng. Nhưng kỳ lạ là rõ ràng thấy ông lão cách đó không xa nhưng dù đuổi thế nào cũng không thể theo kịp. Cả hai lúc này mới tin rằng ông lão không phải người bình thường nên càng tăng tốc đuổi theo.

Hai cha con đuổi theo ông lão ra khỏi thành Tỉnh Nguy không bao xa thì đột nhiên, mặt đất rung chuyển dữ dội, trong phút chốc bụi mù nổi lên bốn phía, âm thanh tựa như trời long đất lở, toàn bộ thành Tỉnh Nguy sụp đổ chìm xuống đất. Một thành phố đang yên đang lành trong nháy mắt biến thành phế tích, ngoại trừ một già một trẻ chạy theo ông lão râu trắng ra khỏi thành, thì tất cả những người trong thành đều bị chôn vùi hết.

Lời cảnh báo của qua lời rao táo lê – và nguồn gốc tên gọi làng Tỉnh Ngộ

Nhìn thành Tỉnh Nguy đổ nát phía sau, lúc này 2 cha con mới bừng tỉnh hiểu ra, ông lão kia vốn không phải bán táo lê gì, mà là muốn dùng từ đồng âm để cảnh báo mọi người hãy mau rời khỏi đó sớm vì tai họa sắp xảy đến –“zǎo lí, zǎo líle” = “rời khỏi đây sớm, rời khỏi sớm đi”

Đáng tiếc, cả thành phố không ai quan tâm đến ông lão, và cũng không ai hiểu được huyền cơ bên trong lời hô lớn của ông. Sau đó hai cha con này đem sự việc về ông lão lưu truyền lại, mong muốn thế hệ mai sau không lặp lại những sai lầm tương tự.

Vì không hiểu được ý tứ của lời cảnh báo mà nhiều người trong thành phải bỏ mạng, nên người đời sau đổi tên Thành Tỉnh Nguy thành Thành Tỉnh Ngộ để các thế hệ mai sau nhớ mãi bài học này. Vì vậy Thôn Tỉnh Nguy này sau còn có tên gọi khác là Thôn Tỉnh ngộ.

Vào giữa những năm 1980, khi thẻ căn cước thế hệ đầu tiên được phổ biến ở Trung Quốc, thì trên thẻ căn cước của dân làng vẫn ghi là “Thôn Tỉnh Ngộ, thị trấn Miếu Thai, quận Huệ Nông, thành phố Thạch Chủy Sơn.”

Trong lịch sử, trước khi các đại tai nạn phát sinh sẽ luôn có Thần linh hoặc người tu luyện có đức hạnh thường xuất hiện đến để cứu người. Nhưng thường thì không thể nói rõ, chỉ có thể dùng nhiều phương pháp kể để điểm hóa hay gợi ý cho con người.

Tuy nhiên việc có thể cứu được hay không thì phải xem người này có ngộ ra hiểu và tin hay không. Trong sự tích của Thành Tỉnh Nguy, người trong thành không nhận ra điểm hóa của người đến cứu, nên cuối cùng chỉ có rất ít người sống sót và truyền lại những bài học của lịch sử từ đời này sang đời khác.

Vũ Nam biên tập.

Nguồn: Tinh Hoa.